Khám thai định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ là một trong những việc rất quan trọng mà mẹ bầu nên tuân thủ trong suốt thời gian mang thai. Việc khám thai thường xuyên không chỉ giúp mẹ bầu được chăm sóc sức khỏe đúng cách mà còn mang lại nhiều lợi ích cho thai nhi.
Khám thai lần đầu tiên: ngay sau chậm kinh
Việc khám thai lần đầu thường diễn ra khi bà bầu chậm kinh. Ở lần khám thai đầu tiên, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện một số đánh giá sau:
- Có thể xét nghiệm máu về hormone bHcg trong các trường hợp siêu âm chưa rõ túi thai hoặc là siêu âm có biểu hiện thai bất thường.
- Siêu âm để kiểm tra vị trí phôi thai và tuổi thai nhằm kịp thời phát hiện các bất thường như thai ngoài tử cung...
Tại buổi khám này, bác sĩ sẽ tư vấn cho thai phụ cách bổ sung các loại vitamin và khoáng chất cần thiết khi mang thai, tư vấn lối sống, dặn dò các loại thuốc và thực phẩm cần tránh trong khi mang thai.
Khám thai lần 2: Thai 7-11 tuần
Trong lần khám thai thứ 2, bác sĩ sẽ thực kiểm tra cân nặng, đo huyết áp, xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm máu và siêu âm để đánh giá sức khỏe của mẹ và tình trạng phát triển của thai nhi
Tính tuổi thai và ngày dự sinh của em bé dựa vào siêu âm và ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối.
Lần khám thai thứ 3: Từ tuần thứ 12 – 13 tuần 6 ngày
- Bác sĩ cũng sẽ chỉ định làm xét nghiệm Double test và siêu âm kiểm tra các bất thường lớn có thể gặp ở tuổi thai này ví dụ như: Thai vô sọ, thoát vị rốn..., đặc biệt là siêu âm đo độ mờ da gáy để đánh giá thai nhi có nguy cơ bị Down (và một số bệnh bất thường về nhiễm sắc thể như bệnh Edward hoặc Patau) hay không.
- Nếu kết quả siêu âm đo độ mờ da gáy cho thấy thai nhi có nguy cơ cao mắc bệnh di truyền, bác sĩ sẽ tư vấn những xét nghiệm cần thiết để giúp chẩn đoán chính xác bệnh ví dụ như : Xét nghiệm NIPT (xét nghiệm sàng lọc trước sinh không xâm lấn) hoặc sinh thiết gai nhau...
- Xét nghiệm NIPT với ưu điểm vượt trội là không xâm lấn, hoàn toàn không gây hại cho thai nhi và có thể thực hiện sớm từ tuần thứ 9 trở đi. NIPT được khuyến cáo chỉ định với các đối tượng có nguy cơ cao.
Lần khám thai thứ 4: từ tuần 16-18
Khi khám thai lần 4, bác sĩ sẽ tiếp tục thực hiện các kiểm tra thường quy như: cân nặng, huyết áp, siêu âm, xét nghiệm nước tiểu,...để theo dõi sự phát triển của thai nhi.
Nếu chưa được thực hiện xét nghiệm Double test, bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm Triple test, đây là loại xét nghiệm máu được thực hiện trong khoảng từ tuần thứ 15 – 18) của thai kỳ. Các xét nghiệm này để sàng lọc các bệnh bất thường nhiễm sắc thể thai nhi như ở quý 1 thai kì nhưng có độ nhạy thấp hơn so với Double test.
Lần khám thai thứ 5: từ tuần 22-24
Để theo dõi thai kỳ, bác sĩ sẽ thực hiện các đánh giá sau:
* Kiểm tra cân nặng
* Đo huyết áp
* Khám thai: Đo chiều cao tử cung, vòng bụng để theo dõi sự phát triển của thai nhi, kiểm tra tim thai.
* Xét nghiệm nước tiểu
* Siêu âm tầm soát dị tật thai nhi. Bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm 4D để kiểm tra hình thái thai nhi, tầm soát các bất thường (tim, chân tay, bụng, xương, não, cột sống, thận) và kiểm tra vị trí bám của nhau thai, lượng nước ối
* Tiêm vắc xin uốn ván VAT mũi đầu tiên
Lần khám thai thứ 6: tuần 28
- Bác sĩ sẽ siêu âm tầm soát dị tật quý 3 của thai kì để phát hiện các bất thường khởi phát muộn của thai nhi như: Tắc ruột, giãn não thất, nhiễm trùng bào thai, kiểm tra tim thai, ước tính kích thước thai nhi, xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu để theo dõi sự phát triển của thai.
- Tầm soát đái tháo đường thai kỳ: Bằng nghiệm pháp dung nạp glucose để kịp thời phát hiện đái tháo đường thai kỳ và can thiệp bằng cách thay đổi chế độ ăn, lối sống và có thể dùng thêm insulin.
- Trong lần khám thai này, thai phụ sẽ được tiêm vắc xin uốn ván VAT mũi thứ 2.
Lần khám thai thứ 7: từ tuần 31-33
Bác sĩ sẽ kiểm tra tim thai, ước tính kích thước thai nhi, xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm đường huyết,… để theo dõi sự phát triển của thai nhi.
Lần khám thai thứ 8 và sau đó: từ tuần 36 đến tuần 39
Bác sĩ sẽ thực hiện các đánh giá tương tự ở lần khám thai thứ 7 để theo dõi sự phát triển của thai và sức khỏe của mẹ.
Đây là giai đoạn quan trọng vì thai phụ sắp bước vào quá trình chuyển dạ. Ở giai đoạn này thai phụ sẽ phải đi khám thai mỗi tuần 1 lần. Khi khám, bác sĩ sẽ tiến hành các thăm khám thường quy như siêu âm, xét nghiệm máu để chuẩn bị cho cuộc sinh nở .
Việc nắm được những mốc khám thai quan trọng giúp sản phụ chủ động hơn trong việc đến những cơ sở y tế để được thăm khám, theo dõi về tình trạng sức khỏe của bản thân và của thai nhi. Khi mang thai, cơ thể người mẹ có những thay đổi rất lớn và những rủi ro về sức khỏe cho cả mẹ và bé có thể xảy ra bất cứ lúc nào nên người phụ nữ cần đến khám theo lịch khám thai định kỳ mà bác sĩ tư vấn đề có thể dự đoán trước cũng như có phương án xử lý kịp thời những tình huống xấu có thể xảy ra.
Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Lào Cai là bệnh viện chuyên khoa sản hàng đầu của tỉnh, nơi quy tụ đội ngũ bác sỹ chuyên ngành sản phụ khoa trình độ cao, giàu kinh nghiệm, trang thiết bị máy móc hiện đại, đã và đang là địa chỉ theo dõi thai kỳ tin cậy của rất nhiều mẹ bầu.