Tai biến sản khoa có thể xảy ra trong suốt quá trình thai kỳ, trong khi chuyển dạ, trong thời điểm sảy thai hay sinh non, thậm chí trong thời gian hậu sản (6 tuần sau sinh). Bài viết sau sẽ tìm hiểu về những tai biến sản khoa phổ biến mà mẹ cần biết trong thai kỳ.

Tai biến sản khoa là gì?

Tai biến sản khoa là một khái niệm y học dùng để mô tả những vấn đề và biến chứng có thể xảy ra trong quá trình mang thai, sinh con và sau sinh. Những tai biến này gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của cả mẹ bầu và thai nhi. Đặc biệt là khi tai biến sản khoa xảy ra bất ngờ và không được can thiệp kịp thời, chúng có thể dẫn đến nguy cơ tử vong cho cả mẹ và thai nhi.

Nguyên nhân gây ra tai biến sản khoa ?

- Tình trạng sức khỏe của mẹ bầu: Tiền sử bệnh lý như tiểu đường, bệnh tim mạch, huyết áp cao, bệnh thận, tiền sử tai biến sản khoa và các dị tật thai nhi trong thai kỳ trước là những yếu tố có thể tăng nguy cơ xảy ra tai biến sản khoa.

- Tuổi tác có thể ảnh hưởng đến nguy cơ tai biến sản khoa, mẹ bầu quá trẻ hoặc quá già đều có nguy cơ cao hơn.

- Chế độ ăn uống thiếu các chất dinh dưỡng quan trọng như axit folic, sắt, canxi, và các dưỡng chất khác có thể gây ra các vấn đề sức khỏe, như suy dinh dưỡng, tổn thương cơ quan và hệ thống của thai nhi, làm tăng nguy cơ mắc các biến chứng thai kỳ.

- Sử dụng thuốc lá, chất kích thích hoặc các loại chất gây nghiện khác.

- Có tiền sử phẫu thuật trước đó như: mổ lấy thai, phẫu thuật u xơ tử cung,....

- Một số nguyên nhân đặc biệt khác, chẳng hạn như mẹ bầu mang đa thai, điều này tạo áp lực lớn hơn cho các cơ quan và hệ thống trong cơ thể mẹ, dẫn đến nguy cơ tai biến thai sản.

Những tai biến sản khoa phổ biến

Trong giai đoạn mang thai, sản phụ có thể gặp những tai biến như: nhau tiền đạo, nhau bám thấp, nhau bong non… Trong lúc chuyển dạ có thể bị băng huyết, vỡ tử cung, thuyên tắc ối. Sau khi sinh sản phụ vẫn có nguy cơ bị băng huyết và nhiễm trùng hậu sản. Trong các tai biến sản khoa kể trên thì có 5 tai biến sản khoa đặc biệt nguy hiểm vì có nguy cơ đe dọa tính mạng của cả sản phụ lẫn thai nhi là: vỡ tử cung, băng huyết sau sinh, tiền sản giật, nhiễm trùng hậu sản và uốn ván rốn sơ sinh.

- Vỡ tử cung:

Vỡ tử cung thường xảy ra trong thời kỳ chuyển dạ đẻ nhưng cũng có thể xảy ra trong thời kỳ mang thai. Trong lúc chuyển dạ, cơn co bóp tử cung tăng quá mức nhưng vẫn không đẩy thai nhi ra được vì đường ra bị cản trở, đoạn dưới của tử cung sẽ mỏng quá mức rồi vỡ. Thai chui ra ngoài tử cung qua chỗ vỡ và nằm trong ổ bụng. Vỡ tử cung thường xảy ra ở trường hợp thai quá to, ngôi thai bất thường (ngôi ngang), đa thai hoặc có vết mổ ở tử cung. Tai biến này có tỷ lệ tử vong rất cao với cả mẹ và con.

- Băng huyết sau sinh:

Băng huyết sau sinh xảy ra khi mẹ bầu mất một lượng lớn máu sau khi sinh con, thường trong khoảng thời gian 24 giờ sau sinh. Đây là một biến chứng nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng của mẹ sau khi sinh

Những triệu chứng của biến chứng thai kỳ nhận biết nguy cơ băng huyết sau sinh gồm:

+ Cơ thể mệt mỏi, tím tái, da xanh xao, khát nước, mạch đập nhanh và nhỏ, tụt huyết áp.

+ Chân tay lạnh, vã mồ hôi.

+ Âm đạo và khu vực gần đó sưng, đau, nếu chảy máu là do tụ máu.

+ Ra máu ở nhiều mức độ và hình thái khác nhau.

+ Máu chảy ồ ạt qua ngả âm đạo ra ngoài. Trong một số trường hợp khác, máu đọng lại trong buồng tử cung hoặc tạo thành các khối huyết tụ.

- Tiền sản giật:

Tiền sản giật thường xảy ra sau tuần thai 20. Đây là một tai biến có liên quan đến sự tăng huyết áp ở mẹ bầu và có thể gây ra tổn thương cho các cơ quan quan trọng như gan, thận, và hệ thống máu. Triệu chứng của tiền sản giật có thể bao gồm tăng huyết áp, đau đầu, phù toàn thân, thiếu máu... Nếu không được can thiệp kịp thời, tiền sản giật có thể gây ra sản giật.

- Nhiễm trùng hậu sản:

Nhiễm trùng hậu sản là hậu quả của việc sót nhau trong khi sinh hoặc nhiễm trùng các vết thương tại đường sinh dục. Ngoài ra, viêm nội mạc tử cung cũng là nguyên nhân dẫn đến nhiễm trùng hậu sản. Triệu chứng nhận biết:

+ Sản dịch có mùi hôi

+ Có thể bị sốt

+ Tử cung co chậm và đau

Nhiễm trùng hậu sản có thể diễn biến nhanh cấp tính đưa đến nhiễm trùng toàn thân nghiêm trọng hoặc viêm vùng chậu mạn tính, gây vô sinh.

- Uốn ván rốn sơ sinh:

Uốn ván sơ sinh là tình trạng hệ thần kinh trung ương của trẻ bị nhiễm độc tố uốn ván Clostridium tetani. Loại độc tố này xâm nhập vào cơ thể của bé thông qua đường rốn, vết cắt dây rốn bằng dụng cụ không được tiệt trùng đúng quy cách. Những triệu chứng nhận biết uốn ván sơ sinh:

+ Trẻ bị tê lưỡi, cứng cơ hàm

+ Trẻ hay lên cơn co giật toàn thân và co cứng cơ

+ Trẻ có hiện tượng bỏ ăn, bỏ bú, vã mồ hôi và sốt

+ Trẻ thường xuyên nằm ưỡn, nắm chặt tay, gấp khuỷu tay duỗi thẳng chân

+ Có hiện tượng co thắt phế quản, gây ngừng tim và tử vong.

Tai biến sản khoa là một trong những vấn đề khiến các mẹ luôn lo lắng trong suốt giai đoạn thai kỳ của mình. Tuy nhiên các tai biến sản khoa này hoàn toàn có thể được hạn chế và can thiệp kịp thời nếu được phát hiện từ sớm. Vì vậy, để con được chào đời khỏe mạnh, việc thăm khám thai định kỳ là rất quan trọng. Hi vọng với bài viết này có thể giúp mẹ bầu có thêm kiến thức trong hành trình mang thai của mình.