Siêu âm qua thóp là gì?
Ảnh minh họa : Internet.
- Siêu âm qua thóp là một phương pháp chẩn đoán hình ảnh an toàn và không đau. Siêu âm qua thóp sử dụng một máy siêu âm để phát ra sóng siêu âm với tần sô thích hợp để thăm dò qua vùng thóp của trẻ, hình ảnh cấu trúc não được ghi lại trên màn hình máy siêu âm. Cấu trúc của não, bao gồm cả nhu mô não, não thất và các mạch máu. Siêu âm qua thóp đặc biệt quan trọng trong chẩn đoán các bệnh lí liên quan đến thần kinh trung ương ở trẻ dưới 06 tháng tuổi.
- Thóp là vị trí chưa khép hết giữa các xương sọ tạo thành. Trẻ sơ sinh có 06 thóp:
+ Thóp trước: Là thóp lớn nhất, được tạo bởi hai xương trán và hai xương đỉnh. Thời gian đóng trung bình của thóp trước là 14 tháng. Thóp trước là cửa sổ thăm khám chính trong siêu âm qua thóp.
+ Thóp sau: nhỏ hơn thóp trước, được tạo bởi hai xương đỉnh và xương chẩm, liền sau 2-3 tháng tuổi. Thóp sau có vai trò quan trọng trong đánh giá thùy chẩm.
+ Hai thóp thái dương và hai thóp chũm, các thóp này cho mặt cắt bổ sung cho cửa sổ khảo sát thóp trước.
Chỉ định của siêu âm qua thóp :
- Thóp phồng
- Trẻ xuất hiện tình trạng tăng kích thước đầu bất thường.
- Đối với trẻ sinh non cần chăm sóc đặc biệt. Cần siêu âm qua thóp để loại trừ những biến chứng sớm của sinh non như xuất huyết não hoặc tổn thương chất trắng quanh não thất do ngạt.
Vai trò của siêu âm qua thóp :
* Chẩn đoán các bệnh lí thần kinh mắc phải
- Xuất huyết não, màng não ở trẻ sơ sinh, ở những trẻ sơ sinh non tháng, nhẹ cân (cân nặng < 1500 gram) thì tỉ lệ bệnh là 25%-45%. Đối với sơ sinh đủ tháng tỉ lệ này chỉ 2%-4%.
- Hỗ trợ chẩn đoán xuất huyết ngoài màng cứng: Thường hiếm gặp, nguyên nhân do chấn thương mạnh, thường được kết hợp với cắt lớp vi tính sọ não.
- Nhuyễn chất trắng quanh não thất: Là tình trạng hoại tử chất trắng quanh não thất do thiếu máu.
- Phát hiện các tổn thương u hoặc nang trong não.
- Các bệnh lí nhiễm trùng như: Viêm màng não mủ di chứng, abces não
* Phát hiện các bệnh lí não bẩm sinh
- Não úng thủy ( Hydrocephalus)
- Các bất thường thể trai: Bất sản thể trai, thiểu sản thể trai
- Hội chứng Dandy Walker: là một bất thường do quá trình đóng của ống thần kinh.
- Não nước (Hydranencephly)
- Tật chẻ não (Schizencephaly)
- Phình tĩnh mạch galen (Vein of galen aneurysm)
- Nang màng nhện (Arachnoid cyst)
Ưu và nhược điểm của siêu âm qua thóp:
*Ưu điểm:
- Được sử dụng rộng rãi với trẻ sơ sinh, nhất là sơ sinh non tháng
- Là phương pháp dễ thực hiện, chi phí thấp, có thể thực hiện ngay tại giường bệnh
- Sóng siêu âm rất an toàn, không xâm lấn
* Nhược điểm:
- Khó đánh giá vùng hố sau và các mặt lồi của não
- Không thực hiện được đối với những trẻ thóp đã liền
Tại khoa Chẩn đoán hình ảnh - Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Lào Cai, chỉ định siêu âm qua thóp được chỉ định rộng rãi, an toàn và hiệu quả cho các trẻ sơ sinh, nhất là sơ sinh non tháng nhằm phát hiện sớm các bệnh lí về thần kinh trung trương cho trẻ.