Trẻ em bị còi xương là do cơ thể bị thiếu hụt
vitamin D làm ảnh hưởng đến quá trình hấp thu và chuyển hóa canxi, phốt pho (là
những chất cần thiết cho sự phát triển của xương). Bệnh thường gặp ở trẻ dưới 3
tuổi, nguyên nhân chủ yếu là do thiếu ánh sáng mặt trời, do kiêng khem quá mức
và chế độ ăn nghèo can xi – phốt pho, những trẻ không được bú mẹ dễ bị còi
xương hơn trẻ bú mẹ.
Hình ảnh minh họa trẻ
bị bệnh còi xương (Internet)
Dấu
hiệu chứng tỏ trẻ bị còi xương
- Trẻ hay quấy khóc, đặc biệt
về ban đêm. Ngủ không yên giấc, hay giật mình, ra nhiều mồ hôi khi ngủ;
- Xuất hiện rụng tóc vùng sau
gáy tạo thành hình vành khăn;
- Các biểu hiện ở xương: Thóp
rộng, bờ thóp mềm, thóp lâu kín, có các bướu đỉnh, bướu trán (trán dô), đầu bẹp
cá trê;
- Các trường hợp còi xương nặng
có di chứng: chuỗi hạt sườn, dô ức gà, vòng cổ chân, cổ tay, chân cong hình chữ
X, chữ O;
- Răng mọc chậm, trương lực cơ
nhẽo, táo bón;
- Chậm phát triển vận động:
chậm biết lẫy, biết bò, đi, đứng…
- Trong trường hợp còi xương
cấp tính: trẻ có thể bị co giật do hạ can xi máu.
Những
trẻ nào dễ có nguy cơ bị còi xương?
- Trẻ đẻ non, đẻ sinh đôi;
- Trẻ nuôi bằng sữa công thức;
- Trẻ quá bụ bẫm;
- Trẻ sinh vào mùa đông.
Cần phải làm gì khi trẻ bị còi xương
- Cho trẻ tắm nắng hàng ngày:
Để chân, tay, lưng, bụng trẻ lộ ra ngoài từ 10-15 phút lúc buổi sáng (trước 9
giờ). Về mùa đông không có ánh nắng cho trẻ đi tắm điện ở khoa lí liệu pháp tại
các bệnh viện. Bởi vì dưới da có sẵn các tiền vitamin D là 7 dehydrocholesterol
dưới tác dụng của tia tử ngoại của ánh nắng mặt trời các tiền vitamin sẽ bị
hoạt hóa chuyển thành vitamin D. Vitamin D có tác dụng điều hòa chuyển hóa và
hấp thu canxi, phốt pho, ánh nắng mặt trời phải được chiếu trực tiếp trên da
mới có tác dụng, nếu qua lần vải thì sẽ còn rất ít tác dụng.
- Cho trẻ uống vitamin D 4000
UI/ngày trong 4-8 tuần, trong trường hợp trẻ bị viêm phổi, tiêu chảy cần tăng
liều 5000 – 10.000 UI/ngày trong 1 tháng, hoặc cho trẻ tiêm Vitamin D 200.000
UI/ống, 3 tháng tiêm nhắc lại một lần trong năm đầu tiên.
- Cho trẻ uống thêm các chế
phẩm có canxi như: Canxi B1 – B2 – B6:
1-2 ống/ngày, trẻ lớn có thể ăn cốm canxi 1-2 thìa cà phê/ngày;
- Chế độ ăn uống:
+ Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong
6 tháng đầu.
+ Ăn bổ sung các loại thực phẩm
có chứa nhiều canxi: sữa, cua, tôm, cá trong các bữa ăn hàng ngày.
+ Cho dầu mỡ vào bữa ăn hàng
ngày của trẻ: vì Vitamin D là loại tan trong dầu, nếu chế độ ăn thiếu dầu
mỡ thì dù có được uống vitamin D trẻ cũng không hấp thu được nên vẫn bị
còi xương.
Muốn phòng bệnh còi xương các bà mẹ cần phải
làm gì?
- Khi có thai phải làm việc nghỉ ngơi hợp lý
để tránh bị đẻ non, có thể uống Vitamin D khi thai được 7 tháng: 600.000UI/3
tuần, mỗi tuần 200.000UI.
- Sau đẻ cả mẹ và con không nên
ở trong phòng tối và kín, phòng ở thoáng mát và đầy đủ ánh sáng.
- Sau khi sinh 2 tuần cho trẻ
ra tắm nắng 15-20 phút/ngày vào buổi sáng (trước 9 giờ).
- Cho trẻ uống Vitamin D
400UI/ngày trong suốt năm đầu tiên nhất là về mùa đông.
- Khi trẻ ăn bổ sung: cho trẻ
ăn các loại thực phẩm có chứa nhiều canxi như: sữa, trứng, tôm, cua, cá, rau
xanh và dầu mỡ.
Đặc biệt, nếu trẻ có các dấu
hiệu của bệnh còi xương cần đưa trẻ đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám
và điều trị kịp thời.
BSCKI Nguyễn Thị Thu Hiền- K. Nhi