Nửa đầu tháng 07 năm 2022, riêng khoa Truyền nhiễm - Bệnh viện Sản Nhi Lào Cai tiếp nhận và điều trị 10 trường hợp mắc cúm A, cúm B. Đa số các trẻ nhi này vào viện với lý do sốt cao liên tục, hắt hơi, sổ mũi. Với đặc điểm khí hậu nóng ẩm mưa nhiều là điều kiện thuận lợi cho virus cúm phát triển và gây bệnh. Vậy nên cha mẹ cần lưu ý cách chăm sóc trẻ tại nhà, chuẩn bị cho trẻ một hệ miễn dịch khỏe mạnh chống lại bệnh.
Đầu tiên, các bậc cha mẹ cần hiểu đúng về virus cúm. Bệnh cúm là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây qua đường hô hấp với biểu hiện như: trẻ sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, hắt hơi, sổ mũi, đau họng và ho. Tác nhân gây bệnh hiện nay ở nước ta chủ yếu do các chủng virus cúm A và cúm B. Bệnh cúm là bệnh có khả năng lây nhiễm rất cao và lây truyền nhanh, có thể gây dịch và đại dịch. Bệnh lây lan qua đường hô hấp, qua không khí giọt nhỏ, qua các giọt nhỏ nước bọt hay dịch tiết mũi họng của bệnh nhân có chứa vi rút cúm khi ho, hắt hơi. Vi rút vào cơ thể qua đường mũi họng. Tỷ lệ lây lan càng mạnh khi tiếp xúc trực tiếp, đặc biệt ở nơi tập trung đông người như trường học, nhà trẻ.
Thông thường, bệnh diễn biến nhẹ và hồi phục trong vòng 2-7 ngày, nhưng đối với trẻ em, người lớn tuổi, người có bệnh mãn tính về tim phổi, thận, bệnh chuyển hóa, thiếu máu hoặc suy giảm miễn dịch, bệnh có thể diễn biến nặng hơn như viêm phổi, dễ bị biến chứng và có thể dẫn đến tử vong.
Những điều cha mẹ cần lưu ý khi chăm sóc trẻ mắc cúm.
1. Hạ sốt cho trẻ
Nới rộng quần áo cho trẻ. Chườm ấm ở vùng trán, nách, bẹn. (Nhiệt độ nước chườm được xác định bằng cách nhúng cùi chỏ của người lớn vào chậu nước, nếu thấy ấm là được).
Cho trẻ uống thuốc hạ sốt khi nhiệt độ từ 38,5 độ C trở lên, uống theo chỉ định của bác sĩ. Không nên nôn nóng mà cho trẻ uống quá liều lượng hay rút ngắn thời gian uống của trẻ. Tốt nhất là giữa các lần uống thuốc từ 4 đến 6 giờ.
2. Vệ sinh đường hô hấp
Vệ sinh mũi miệng: Dùng nước muối sinh lý dành cho trẻ để nhỏ/xịt cho trẻ mỗi ngày từ 2 - 3 lần ở các vùng như: mắt, mũi, miệng. Lấy khăn giấy sạch thấm khô và vứt bỏ. Với các loại khăn màn sữa cho trẻ sau khi lau cần giặt sạch tránh dùng đi dùng lại. Súc miệng bằng nước muối sinh lý hoặc nước muối pha loãng đối với trẻ lớn.
Thường xuyên vệ sinh tay sạch sẽ bằng xà phòng với nước sạch (vệ sinh cả bàn tay người chăm sóc và cả cho trẻ). Khi đi ra ngoài có thể cho trẻ sử dụng loại rửa tay khô nhẹ dịu, an toàn với làn da trẻ, tránh tối đa việc đưa tay lên mắt, mũi, miệng.
3. Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng
Cho trẻ ăn thức ăn giàu dinh dưỡng, mềm, dễ tiêu, dễ nuốt: Cháo, sữa, hoa quả và uống nhiều nước. Tăng cường bú mẹ nếu trẻ còn bú mẹ. Cha mẹ nên khuyến khích trẻ ăn nhiều loại thực phẩm thay vì chỉ ăn 1 loại bé thích. Bổ sung các loại vitamin có trong trái cây, rau củ quả. Cho trẻ ăn mỗi ngày 1- 2 hộp sữa chua tăng cường hệ tiêu hóa.
4. Phòng lây nhiễm chéo
Nếu nhà có nhiều trẻ em cần cách ly trẻ tránh lây nhiễm với các bé khác trong cùng nhà, hạn chế cho trẻ tiếp xúc với trẻ khỏe mạnh. Phụ huynh hướng dẫn che miệng và mũi khi ho và hắt hơi, tốt nhất bằng khăn vải hoặc khăn giấy.
Mang khẩu trang khi chăm sóc trẻ và cho trẻ mang khẩu trang tại nhà. Tắm cho trẻ bằng nước ấm trong phòng kín gió, để tránh nhiễm lạnh. Ngoài ra, các gia đình cần chú ý đảm bảo nơi ở thông thoáng, sạch sẽ, nhiều ánh sáng. Thường xuyên dọn dẹp, vệ sinh nhà cửa.
5. Tiêm vắc-xin phòng ngừa cúm
Các chuyên gia khuyến cáo, tiêm vắc xin là biện pháp hiệu quả để phòng cúm. Hiện tại, vắc xin cúm lưu hành tại Việt Nam gồm: Influvac Tetra (Hà Lan), Ivacflu-S (Việt Nam) và Vaxigrip Tetra (Pháp).
Vắc xin phòng cúm có thể tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi. Lịch tiêm như sau:
- Trẻ từ 6 tháng – 9 tuổi, chưa từng tiêm vắc-xin cúm sẽ tiêm 2 mũi cách nhau tối thiểu 1 tháng và tiêm nhắc lại hằng năm.
- Trẻ trên 9 tuổi và người lớn: Chỉ cần tiêm 01 mũi và tiêm nhắc lại hàng năm.
6. Khi nào cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay?
- Trẻ sốt cao liên tục ≥ 39ºC, không đáp ứng với thuốc hạ sốt.
- Co giật
- Trẻ li bì, mệt mỏi, ăn kém, nôn trớ nhiều, bỏ ăn hoặc bỏ bú, chân tay lạnh.
- Trẻ khó thở, thở nhanh. Ho kéo dài
- Nôn và tiêu chảy hoặc có triệu chứng mất nước.
- Triệu chứng cúm và sốt đã giảm nhưng xuất hiện trở lại
- Khóc nhưng không có nước mắt. Không ướt tã hoặc không đi tiểu trong vòng 8 giờ.
Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Lào Cai đã và đang triển khai xét nghiệm xác định cúm A, cúm B, virus RSV. Với trang bị đầy đủ, hệ thống máy móc hiện đại cùng đội ngũ bác sỹ chuyên khoa, kỹ thuật viên có chuyên môn cao, nhiều kinh nghiệm các xét nghiệm được thực hiện nhanh chóng, chính xác cao, giúp quá trình điều trị được kịp thời. Vì vậy các bậc cha mẹ hoàn toàn yên tâm khi đưa con đến khám và điều trị tại bệnh viện.
Điều dưỡng Trần Thị Tuyết- Khoa Truyền nhiễm