Trong quý I năm 2022, khoa Hồi sức cấp cứu, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Lào Cai đã tiếp nhận 6 trường hợp trẻ hôn mê chưa rõ nguyên nhân trong độ tuổi 03 tháng tới 16 tháng tuổi. Đây là tình trạng nguy hiểm, có thể để lại di chứng đáng tiếc cho trẻ sau này.
Ảnh minh họa: Nguồn Internet
1. Tình trạng hôm mê ở trẻ
Hôn mê là tình trạng suy giảm ý thức do tổn thương bán cầu đại não hoặc hệ thống lưới. Đây là một trạng thái bệnh lý của não do nhiều nguyên nhân với biểu hiện lâm sàng bao gồm rối loạn ở các mức độ khác nhau về ý thức, vận động tự chủ, cảm giác, có thể còn duy trì hoặc rối loạn chức năng tuần hoàn, hô hấp và bài tiết, có tiên lượng nặng. Theo các nghiên cứu trên thế giới, tỉ lệ tử vong ở trẻ em bị hôn mê còn cao. Tỉ lệ tử vong là 10-40% ở trẻ hôn mê sau chấn thương và 26-46% ở trẻ hôn mê không do chấn thương. Do đó hôn mê là một tình trạng cấp cứu cần hết sức lưu ý khi tiếp cận.
2. Một số nguyên nhân dẫn tới hôn mê ở trẻ
- Chấn thương: xuất huyết não, dập não
- Tai biến mạch máu não: nhũn não, xuất huyết não không do chấn thương
- Nhiễm trùng: viêm não, màng não, sốt rét thể não
- Chuyển hóa: nhóm bệnh rối loạn chuyển hoá, rối loạn điện giải, hạ đường huyết, tiểu đường, suy gan, suy thận.
- Ngộ độc: thuốc ngủ, Morphin và dẫn xuất, phospho hữu cơ
- Thiếu máu não (sốc), thiếu oxy não (suy hô hấp)
- Động kinh...
3. Một số triệu chứng
Một số các triệu chứng liên quan thường xuất hiện rải rác tiền hôn mê các bậc phụ huynh cần lưu ý như: Sốt, đau đầu, lừ đừ, buồn ngủ trước đó, có dấu thần kinh khu trú như yếu chi, méo miệng, hay lú lẫn trong những tuần gần đây.
Với các trẻ khoa HSCC tiếp nhận trong thời gian gần đây, đa phần khởi bệnh đột ngột, không có tiền triệu, không có tiền sử bệnh về não trước đó. Nhưng phần đông đều chung đặc điểm về dân tộc, tiền sử sản khoa nặng nề ở người mẹ và có xét nghiệm nội tiết bất thường. Vì vậy, các bác sỹ điều trị hướng chẩn đoán nhiều tới nhóm bệnh rối loạn chuyển hoá bẩm sinh. Từ đó, đưa ra được hướng điều trị phù hợp với bệnh nhân và có kết quả khá khả quan với tỷ lệ thuyên giảm lên tới 80%.
Việc chẩn đoán và điều trị một trẻ có rối loạn nhận thức hay hôn mê là một vấn đề y tế đầy thách thức đối với các bác sĩ chăm sóc trẻ nhỏ. Trong đó, sự tiếp cận tổng quát và các biện pháp điều trị theo nguyên nhân là các bước cốt lõi trong việc hồi phục sự thức tỉnh cho trẻ, giảm thiểu những di chứng thần kinh về sau.
4. Khuyến cáo
Khuyến cáo, khi trẻ có dấu hiệu hôn mê, người nhà nên đưa ngay đến cơ sở y tế uy tín để được cấp cứu kịp thời. Đặc biệt với các bà mẹ có tiền sử sản khoa nặng nề, nên thực hiện các xét nghiệm sàng lọc trước sinh, để giảm thiểu các nguy cơ bệnh hiếm ở trẻ.
Hiện tại, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Lào Cai đã và đang liên kết với nhiều bệnh viện tuyến trung ương triển khai nhiều các gói khám, sàng lọc trước sinh cho các bà mẹ mang bầu đồng thời cũng có nhiều những xét nghiệm sàng lọc các loại bệnh bẩm sinh đối với trẻ sơ sinh. Là địa chỉ tin cậy để bệnh nhân trong tỉnh Lào Cai và các tỉnh lân cận có thể tiếp cận các dịch vụ y tế hiện đại.
ThS.BS. Vũ Thị Hải Yến – Trưởng khoa Hồi sức cấp cứu