Chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh tại các gia đình, đặc biệt là các kỹ năng, biện pháp xử lý trường hợp rốn không khô, rốn rỉ máu và có mùi hôi... là việc các mẹ cần để ý để giúp bé khỏe mạnh.

Chăm sóc rốn là một quá trình liên tục, phải làm từ ngay sau khi đẻ tới khi rụng lên sẹo khô.

Ảnh: Internet

Sau khi thai nhi được đưa ra khỏi bụng mẹ, các bác sỹ sẽ cắt, buộc và vệ sinh sạch sẽ rốn cho trẻ. Nếu người mẹ vẫn ở các cơ sở y tế thì việc chăm sóc rốn chủ yếu do các bác sỹ, nữ hộ sinh, điều dưỡng viên thực hiện. Nếu là đẻ thường không có các nguy cơ, sản phụ được bác sỹ cho về nhà tự theo dõi tiếp, hoặc sản phụ sinh tại nhà do các bà đỡ thôn, bản đỡ đẻ thì việc chăm sóc rốn, theo dõi phát hiện các bất thường của rốn lại do chính các sản phụ (hoặc người nhà) thực hiện. Vì vậy, việc chăm sóc rốn cho trẻ tại nhà là rất quan trọng, các bà mẹ cần có những kiến thức cơ bản để chăm sóc rốn đúng cách, tránh bị nhiễm trùng

1. Nguyên tắc chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh:

Chăm sóc rốn là một quá trình liên tục, phải làm từ ngay sau đẻ tới khi rụng lên sẹo khô. Phải bảo đảm vô khuẩn khi cắt rốn và làm rốn.

Việc chăm sóc rốn phải có sự hướng dẫn của thầy thuốc, chỉ thực hiện những gì đã được bác sỹ hướng dẫn, không rắc bột kháng sinh, không bôi thuốc đỏ, không đắp lá lên rốn, chỉ dùng các thuốc đã được các bác sĩ chỉ định. Rốn phải bảo đảm được khô, không để nước tiểu làm ướt rốn dễ gây nhiễm khuẩn rốn cho trẻ. Trẻ tắm xong, rốn phải được thấm khô bằng bông sạch và vệ sinh bằng dung dịch vệ sinh rốn và để rốn tự rụng.

- Các trường hợp bình thường có thể tự chăm sóc

Nếu rốn khô, dùng cồn 70 độ hoặc dung dịch nước muối sinh lý 0,9% lau cuống rốn hằng ngày và để thoáng. Cuống rốn sẽ rụng tự nhiên sau 6 - 8 ngày. Khi rốn mới rụng vẫn phải giữ khô, sạch cho tới khi lên sẹo (khoảng 1 - 2 tuần).

- Các trường hợp cần thận trọng:

Trường hợp rốn có mùi hôi, quanh rốn nổi mẩn hay ẩm ướt, chậm rụng: Dùng dung dịch cồn 70 độ để vệ sinh ngày hai lần, để thoáng, tuyệt đối không rắc bột kháng sinh vào rốn. Nếu rốn khô trở lại thì tiếp tục lau cuống rốn hằng ngày bằng cồn 70 độ cho tới khi rốn rụng tự nhiên và giữ khô sạch tới lúc lên sẹo.

Nếu qua 1 ngày, rốn vẫn không khô trở lại cần đưa đến cơ sở y tế.

- Các trường hợp cần đưa đến cơ sở y tế

Các trường hợp đẻ rơi hoặc đẻ tại nhà nhưng do những bà đỡ chưa được tập huấn. Những trường hợp này điều kiện vô khuẩn không được đảm bảo nên cần đưa ngay tới cơ sở y tế, không tự chăm sóc rốn ở nhà. Tại cơ sở y tế, trẻ sẽ được tiêm một liều huyết thanh chống uốn ván (SAT 1500 đơn vị).

Nếu trong quá trình chăm sóc thấy rốn rỉ máu, chảy máu (cả khi rốn chưa rụng hoặc khi rốn đã rụng); rốn hôi, chảy nước mầu vàng; rốn sưng đỏ, có mủ; rốn có u hạt to, ướt rốn; không khô và trẻ sốt cần đưa ngay trẻ tới cơ sở y tế. Tại các cơ sở y tế, thầy thuốc sẽ có sự chăm sóc và theo dõi sát sao, tùy từng trường hợp mà trẻ sơ sinh sẽ được khâu buộc lại rốn, dùng vitamin K chống chảy máu, kháng sinh chống nhiễm khuẩn. Có như vậy mới tránh được các biến chứng không đáng có cho trẻ sơ sinh.

 Nên quấn tã dưới rốn của trẻ, tránh để phân và nước tiểu của con dính lên vùng rốn

2. Cách vệ sinh rốn đúng cách cho trẻ để phòng bệnh viêm rốn

Khi rốn chưa rụng cần vệ sinh rốn hàng ngày, để thoáng, không băng kín rốn.

-  Mẹ chuẩn bị dung dịch chấm rốn, bông sạch, gạc sạch.

- Đầu tiên, mẹ hoặc người thay băng rốn phải rửa sạch tay bằng xà phòng.

- Một tay dùng gạc sạch nâng cuống rốn và quan sát xem có chân rốn và vùng da xung quanh có nề đỏ, có mùi hôi, có chảy dịch hoặc có mủ, có mùi hôi không?

- Nếu rốn còn tươi: Chấm dung dịch cồn 70 độ từ mặt cắt của rốn xuống thân rốn và chân rốn.

-  Nếu rốn khô: Chấm dung dịch nước muối sinh lý 0,9% hoặc cồn 70 độ từ chân rốn lên thân rốn.

- Sát khuẩn da xung quanh rốn từ trong ra ngoài rộng khoảng 5cm bằng dung dịch cồn 70 độ.

                               CN ĐD Nông Thị Thúy Huệ - Khoa HSSS