Men vi sinh (probiotics) là những vi khuẩn sống trong đường ruột giúp hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng. Khoa học chứng minh tác dụng của men vi sinh với vô vàn lợi ích cho sức khỏe con người, hệ vi sinh này đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển và mở rộng của các mô bạch huyết và trong việc duy trì và điều chỉnh miễn dịch đường ruột.
Bởi vậy, tác dụng của men vi sinh là bổ sung những lợi khuẩn tốt đã được chứng minh là mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Điển hình như những lợi ích dưới đây:
1. Hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn
Lợi ích đầu tiên của probiotics là giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh hơn. Probiotics giúp hỗ trợ và phòng ngừa các bệnh tại đường tiêu hóa. Việc lựa chọn chủng lợi khuẩn phù hợp có ảnh hưởng rất quan trọng đến hiệu quả điều trị và phòng ngừa bệnh đường tiêu hóa. Các nghiên cứu lâm sàng đều cho thấy probiotics có tác dụng ngăn ngừa tiêu chảy, gồm có tiêu chảy do kháng sinh, tiêu chảy cấp, tiêu chảy do nhiễm khuẩn. Ngoài ra, các chế phẩm probiotics còn giúp giảm triệu chứng táo bón.
2. Giảm kháng kháng sinh
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) coi kháng kháng sinh là một trong những vấn đề nghiêm trọng nhất đe dọa sức khỏe cộng đồng toàn cầu. Vi khuẩn kháng lại kháng sinh do việc lạm dụng thuốc kháng sinh, hoặc do người dân tùy tiện sử dụng kháng sinh mà không có tư vấn của bác sĩ, dược sĩ…
Probiotics có thể giúp khôi phục lại hệ vi sinh đường ruột sau khi dùng thuốc kháng sinh và giảm nguy cơ kháng kháng sinh. Một số nghiên cứu cho thấy chế phẩm probiotics có thể giúp tăng hiệu quả của kháng sinh và ngăn cản các vi khuẩn gây bệnh kịp “thích nghi” với kháng sinh. Tăng sinh, phục hồi chỗ trống vi khuẩn chí đường ruột, tạo điều kiện kỵ khí để phục hồi vi khuẩn chí đường ruột.
Bổ sung men vi sinh sẽ giúp giảm nguy cơ kháng kháng sinh
3. Tinh thần tốt hơn
Ngày càng có nhiều nhà khoa học công nhận đường ruột chính là “bộ não thứ 2” của cơ thể. Một nghiên cứu hồi cứu công bố năm 2015 đã làm sáng tỏ sự tương tác phức tạp giữa não và đường ruột của người. Nhóm tác giả đã đề xuất một khái niệm “Pscyhobiotics” (hiểu là những probiotics ảnh hưởng đến hoạt động não bộ), sự tương tác não – ruột có ảnh hưởng đến các chứng bệnh như rối loạn tâm lý, trầm cảm, tự kỷ, tăng động giảm chú ý.
Hiểu một cách đơn giản, khi sức khỏe đường ruột được tăng cường sẽ giúp hệ thần kinh “êm dịu” và tránh căng thẳng thái quá.
4. Ngăn ngừa phản ứng viêm và nâng cao miễn dịch
Probiotics có thể giảm các phản ứng viêm và nâng cao miễn dịch đường ruột ở các bệnh nhân HIV. Các đáp ứng miễn dịch tại đường ruột chiếm đến 80% hoạt động miễn dịch của cơ thể. Probiotics có thể giúp điều hòa các phản ứng viêm tại đường ruột sẽ giúp cải thiện đáp ứng miễn dịch của cơ thể.
5. Ngăn ngừa dị ứng thức ăn
Trẻ có hệ tiêu hóa chưa phát triển hoàn thiện nên dễ bị dị ứng trong 2 năm đầu đời. Nguyên nhân là probiotics có thể làm giảm các phản ứng dị ứng do thức ăn, cơ chế có liên quan đến phản ứng điều hòa phản ứng viêm của lợi khuẩn.
6. Hỗ trợ điều trị một số bệnh nguy hiểm ở trẻ sơ sinh
Probiotics có thể hữu ích trên 2 chứng bệnh nguy hiểm ở trẻ sơ sinh là: Viêm ruột hoại tử (necrotizing enterocolitis-NEC) và nhiễm trùng sơ sinh (neonatal sepsis-NS). Đây đều là những bệnh thường gặp ở trẻ sinh thiếu cân, là nguyên nhân gây tử vong ở trẻ sơ sinh. Nghiên cứu đã chứng minh khi sản phụ bổ sung men vi sinh có chất lượng tốt, em bé khi ra đời sẽ giảm nguy cơ mắc các bệnh kể trên.
7. Giảm huyết áp
Một nghiên cứu phân tích cỡ mẫu lớn gần đây cho thấy probiotics giúp giảm huyết áp bằng cơ chế cải thiện chuyển hóa lipid, giảm kháng insulin, điều hòa nồng độ renin huyết tương (một enzyme được thận tiết ra giúp điều hòa huyết áp). Các nhà nghiên cứu coi probiotics là một giải pháp tiềm năng giúp điều trị cao huyết áp do sự lành tính, rất ít tác dụng phụ trên cơ thể người.
8. Hỗ trợ điều trị tiểu đường, bệnh gan
Nhóm bệnh nhân ăn sữa chua có chứa probiotics thường xuyên đã kiểm soát đường huyết tốt hơn đáng kể so với nhóm đối chứng. Cùng với đó sử dụng men vi sinh cho thấy giúp cải thiện các chỉ số sinh hóa quan trọng ở bệnh nhân gan nhiễm mỡ, hôc trỡ tích cực cho quá trình điều trị.
9. Cách lựa chọn men vi sinh?
Lựa chọn men vi sinh phải đáp ứng đủ các yêu cầu sau:
- Men vi sinh phải có đủ hàm lượng, không bị chết khi đi qua dạ dày.
- Bào tử là dạng ngủ không hoạt động của vi khuẩn, có cấu trúc vỏ sáp dạ dày...
- Chứa bên trong các chất liệu di truyền, do vậy có thể chịu đựng được các điều kiện khắc nghiệt như khô, nóng, cạn dinh dưỡng, acid...
- Khi gặp điều kiện thuận lợi, bào tử sẽ này mầm trở lại dạng sinh trưởng là dạng vi khuẩn hoạt động.
Bởi vậy, theo các chuyên gia, người tiêu dùng nên lựa chọn các sản phẩm men vi sinh có chứa bào tử lợi khuẩn, như bào tử Bacillus Clausii. Lợi khuẩn ở dạng bào tử có nghĩa là “ngủ đông” trong những chiếc kén bảo vệ, sẽ dễ dàng vượt qua môi trường bất lợi như dịch vị và acid dạ dày. Khi vào đến ruột non, các bào tử này sẽ hút nước, nảy mầm và phát triển thành lợi khuẩn, phát huy công dụng của mình. Đồng thời việc sử dụng men vi sinh không được lạm dụng mà người tiêu dùng cần có chỉ định của các bác sỹ thì hiệu quả sẽ đạt được tốt nhất.
BS. Nguyễn Thị Thêu - Khoa Dinh Dưỡng