1 . Sặc sữa là gì?
Sặc sữa là tình trạng trẻ hít sữa vào đường thở, sữa tràn vào khí quản, phế quản, thậm chí chui vào tận các phế nang, làm tắc các đường hô hấp hoặc cản trở quá trình trao đổi khí giữa phế nang và mao mạch, làm trẻ thiếu oxy do tắc nghẽn đường hô hấp và gây nguy hiểm.
2. Triệu chứng khi trẻ sặc sữa
- Trẻ đang bú hoặc đang nằm (sau ăn) bỗng ho sặc sụa, tím tái và lịm đi.
- Có thể thấy sữa trào ra mũi, miệng.
- Trẻ hốt hoảng, da xanh tái, có thể mềm nhũn hoặc co cứng.
- Trường hợp nặng trẻ có thể ngừng thở.
3. Cách xử trí khi trẻ bị sặc sữa
- Vỗ lưng: Nhanh chóng đặt trẻ tư thế nằm sấp đầu thấp, đỡ đầu trẻ nghiêng mặt vỗ liên tiếp 5 cái đủ mạnh vào vùng giữa 2 bả vai của trẻ theo hướng xuống dưới và ra trước. Sau khi vỗ xong, nhẹ nhàng lật trẻ ngược lại xem trẻ đã tự thở được chưa, da đã hồng hơn chưa. Nếu trẻ chưa hồi phục, tiến hành ấn ngực.
- Ấn ngực: Giữ nguyên trẻ ở tư thế ngửa, dùng ngón 2 và ngón 3 tay trái ấn vuông góc xuống 1/3 dưới xương ức, khoảng 1 khoát ngón tay ngay dưới đường nối 2 núm vú. Tốc độ ấn 1 lần /giây, ấn dứt khoát 5 lần liên tiếp nhau.
- Tiếp tục đánh giá dấu hiệu hồi phục, nếu trẻ vẫn chưa hồi phục tiếp tục vỗ lưng - ấn ngực cho đến khi trẻ có dấu hiệu hồi phục (có thể 6 – 10 lần).
- Thông thoáng đường thở bằng hút mũi miệng: Trong khi thực hiện vỗ lưng - ấn ngực cần làm thông thoáng đường thở cho trẻ. Dùng dụng cụ hút để hút mũi miệng cho trẻ, hút miệng trước, mũi sau. Nếu cấp cứu tại nhà, không có sẵn dụng cụ hút mũi miệng, người cấp cứu có thể dùng miệng để hút nhanh cho trẻ. Khi trẻ đã hồi phục, vẫn cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để theo dõi tiếp.
4. Hướng dẫn phòng ngừa trẻ bị sặc sữa
- Bế trẻ ở tư thế đầu cao. Thường xuyên quan sát trong khi trẻ bú. Nếu thấy trẻ không muốn ăn, sữa còn trong miệng thì phải dừng cho bú hoặc đổ thìa.
- Sau khi bú xong nên cho trẻ nằm sấp trên vai hoặc ngực mẹ. Vỗ lưng nhẹ cho trẻ.
- Không nên cho trẻ ăn khi đang khóc, đang ho, trẻ vừa ăn, vừa ngủ hoặc chơi đùa, miệng ngậm vú sữa vẫn chảy nhưng không nuốt, khi thở mạnh có thể làm sữa chảy vào đường thở, khi trẻ cười dễ bị sặc.
- Khi sữa mẹ quá nhiều nên kẹp đầu ti khi cho trẻ bú, chọn núm vú cao su có lỗ thông phù hợp, không nên đổ sữa thẳng vào miệng bé hoặc đổ nhanh, khi thở mạnh có thể làm sữa chảy vào đường thở.
BSCKI. Lương Thị Lệ Quyên – Phụ trách khoa HSSS