Sốt là triệu chứng rất thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Song đôi khi trẻ sốt cao lại khiến cha mẹ lo lắng, bối rối không biết xử trí thế nào. Hãy cùng tìm hiểu những cách hạ sốt cho trẻ tại nhà được đề cập trong bài viết này.
Có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị sốt như: Trẻ mới tiêm phòng, mọc răng, sự thay đổi thời tiết, nhiễm khuẩn, nhiễm siêu vi, ngộ độc thực phẩm…
Ở trẻ em, thân nhiệt bình thường nằm trong khoảng 36,5 đến dưới 37,5oC, khi thân nhiệt tử 37,5oC trở lên được coi là sốt.
Với mức sốt vừa 38-38,5oC thì cơ thể trẻ có thể chịu đựng được nhưng khi trẻ bị sốt cao ở nhiệt độ 39-40oC, thậm chí trong thời gian dài sẽ gây mất nước, rối loạn điện giải, rối loạn thần kinh, co giật, thiếu ô xy não, tổn thương các tế bào thần kinh, có thể hôn mê hoặc tử vong…
Ảnh minh họa
Do đó cách xử trí đúng và kịp thời khi trẻ bị sốt cao trước khi đưa được trẻ đến cơ sở y tế để thầy thuốc khám xác định nguyên nhân và chỉ định dùng thuốc là rất quan trọng, tránh được những hậu quả nặng nề, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ.
Biểu hiện khi trẻ sốt cao
- Thân nhiệt trẻ cao hơn 37,5oC
- Trẻ quấy khóc, hay dễ nổi cáu
- Mệt mỏi
- Lơ mơ
- Thở gấp
- Bỏ bú, bỏ uống nước, chán ăn.
- Ngủ li bì.
Cách xử trí đúng khi trẻ bị sốt cao
Khi bé có những biểu hiện như trên, người lớn cần nhanh chóng đo nhiệt độ cho trẻ để có cách xử trí kịp thời.
- Để trẻ nằm ở nơi thoáng mát, tránh gió lùa, hạn chế nhiều người vây quanh trẻ.
- Cặp nhiệt độ: có thể đặt nhiệt kế ở dưới nách hoặc ở hậu môn của trẻ. Nhiệt kế phải được giữ trong các vị trí đo ít nhất 3 phút. Nhiệt độ của trẻ sẽ là số hiện trên nhiệt kế cộng thêm khoảng 0,3 – 0,4 độ. Ví dụ: nhiệt kế ghi 38 oC. thì thân nhiệt thực sự của bé khoảng 38,3 – 38,4 oC.
+ Nếu thân nhiệt của trẻ không quá 38 oC.: cởi bớt hoặc nới rộng quần áo, không đắp chăn, không đóng bỉm, chỉ mặc quần áo mỏng cho trẻ và theo dõi nhiệt độ của trẻ thường xuyên, cứ khoảng 1 giờ đo 1 lần.
+ Nếu thân nhiệt của trẻ khoảng 38 – 38,5 oC: lau người bằng nước ấm cho trẻ để hạ sốt.
Cách làm: Cho ít nước lạnh vào trong chậu, cho thêm nước nóng vào, bằng 1/2 lượng nước lạnh.Kiểm tra nhiệt độ nước bằng cách nhúng khuỷu tay vào thau nước, cảm giác ấm giống như nước tắm em bé.
Dùng khăn bông mềm, sạch, nhúng vào chậu nước, vắt hơi ráo rồi lau lên khắp mình trẻ, nhất là các vị trí như nách, bẹn, chờ bốc hơi thì lau tiếp cho tới khi thân nhiệt hạ xuống khoảng 37,5oC, mặc lại quần áo cho trẻ. Cần phải theo dõi nếu thân nhiệt lại tăng thì lại tiếp tục lau người cho trẻ bằng nước ấm.
- Nếu thân nhiệt của trẻ 38,5oC trở lên: Cần cho trẻ uống thuốc hạ sốt paracetamol theo đúng liều lượng, cân nặng và khoảng cách giữa hai lần uống thuốc ghi trong hướng dẫn sử dụng. Nếu trẻ buồn nôn không uống được thuốc thì có thể dùng viên đặt hậu môn. Liều dùng paracetamol từ 10 – 15 mg/kg/lần, cách 4- 6 giờ dùng 1 lần nếu còn sốt.
- Cho trẻ uống nhiều nước hơn bình thường, nếu trẻ còn bú thì cho bú nhiều hơn. Bù nước và điện giải cho trẻ bằng Oresol theo đúng hướng dẫn sử dụng.
- Cho trẻ ăn uống bình thường bằng các loại thức ăn mềm lỏng, dễ tiêu giàu dinh dưỡng như cháo, súp,… uống thêm các loại nước hoa quả như cam, chanh,…
- Đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị kịp thời sau 1-2 ngày không cắt sốt.
Đặc biệt lưu ý tránh các việc sau:
- Mặc nhiều quần áo hoặc đắp chăn khi trẻ đang sốt
- Tuyệt đối không dùng nước đá để chườm cho trẻ sẽ khiến trẻ bị sốt cao hơn do cơ chế co mạch ngoại vi.
- Không xát chanh hay đánh gió cho trẻ.
- Không dùng nhiều loại thuốc có chung một thành phần để hạ sốt sẽ dẫn đến quá liều có thể gây ngộ độc.
- Nếu con bị sốt có kèm co giật, bạn không nên dùng vật cứng để nạy miệng bé hay cố dùng sức ghì bé lại. Hãy cho con nằm nghiêng và theo dõi con chặt chẽ, để ý xem thời gian mỗi cơn co giật kéo dài bao lâu để cung cấp thông tin cho bác sĩ khi cần thiết; cặp nhiệt độ nếu trẻ có sốt cao phải dùng thuốc hạ sốt ngay. Đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị
- Không sử dụng các bài thuốc dân gian để hạ sốt cho trẻ. Vì những bài thuốc này chưa được kiểm chứng y khoa nên không đánh giá được tác dụng phụ của thuốc.
CNDD Lâm Đình Dũng – Khoa Nhi