Sử dụng thuốc nhỏ mắt đúng cách tuy đơn giản nhưng không phải ai cũng biết. Áp dụng đúng một số lưu ý khi dùng thuốc nhỏ mắt sẽ giúp tăng hiệu quả điều trị và hạn chế tối đa những tai biến do sử dụng thuốc nhỏ mắt sai cách.
1. Các bước cơ bản khi sử dụng thuốc nhỏ mắt
- Vệ sinh tay sạch sẽ với nước và xà phòng trước khi nhỏ mắt.
- Kiểm tra hạn dùng của thuốc nhỏ mắt.
- Ghi chú lại ngày mở thuốc vì hạn dùng sau khi mở thuốc nhỏ mắt không quá 15 ngày.
- Lắc đều lọ thuốc trước khi sử dụng.
- Nghiêng đầu ra sau, nhẹ nhàng kéo mi dưới và nhỏ 1 hoặc 2 giọt thuốc vào mắt.
- Nhắm mắt trong 10 giây, sau đó mở mắt và chớp mắt liên tục để thuốc tan đều
- Nếu sử dụng 2 loại thuốc nhỏ mắt thì cần cách nhau 5-10 phút, mục đích là tránh rửa trôi thuốc trước đó.
2. Những sai lầm khi dùng thuốc nhỏ mắt.
- Không chú ý đến thời hạn sử dụng của thuốc
Thường thuốc nhỏ mắt có hạn sử dụng khá dài có thể đến hàng năm, tuy nhiên sau khi đã mở nắp và sử dụng thì hầu hết chỉ sử dụng được trong thời gian ngắn, có loại chỉ sử dụng trong thời hạn sử dụng, thường là 15 – 30 ngày kể từ khi mở lọ.
Không nên tiếc thuốc nhỏ mắt và cố tình sử dụng tiếp bởi có thể khi đó thuốc nhỏ mắt không gây được tác dụng mà còn gây hại cho mắt, ảnh hưởng đến thị lực của bạn. Sau khi mở lọ thuốc nên ghi lên lọ ngày mở nắp và không nên sử dụng thuốc nhỏ mắt sau 1 tháng sau khi mở lọ.
- Không sử dụng thuốc nhỏ mắt theo chỉ định
Nhiều người khi thấy mắt có những dấu hiệu bất thường như cộm, đỏ, ngứa ngáy… thì tự mua thuốc nhỏ mắt để tự điều trị. Tuy nhiên nếu đấy là dấu hiệu của những bệnh về mắt như đau mắt đỏ, đau mắt hột…thì cần sử dụng chính xác thuốc nhỏ mắt để điều trị kịp thời, tránh tình trạng bệnh ở mắt kéo dài khiến ảnh hưởng đến sức khỏe của đôi mắt.
Việc sử dụng thuốc nhỏ mắt bừa bãi đặc biệt nguy hiểm nhất là đối với những thuốc có thành phần gây co mạch hoặc chứa corticoid. Những loại thuốc này nếu không có sự chỉ định của bác sĩ có thể gây ra tình trạng tăng nhãn áp (thiên đầu thống), đục thủy tinh thể, giảm thị lực cho người sử dụng.
- Không lưu ý về thời gian nhỏ thuốc mắt
Rất nhiều người cho rằng thuốc nhỏ mắt sử dụng lúc nào cũng được, hoặc cứ sử dụng lúc mắt cảm thấy khó chịu và ngứa ngáy. Tuy nhiên điều này không đúng, tùy thuộc vào dạng bào chế của thuốc nhỏ mắt và tình trạng bệnh mà thời gian giữa 2 lần sử dụng thuốc sẽ khác nhau.
Để xác định chính xác thời gian giữa các lần nhỏ mắt là bao nhiêu bạn cần tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ khi sử dụng thuốc nhỏ mắt. Chẳng hạn với những thuốc nhỏ mắt điều trị tăng nhãn áp khoảng cách giữa 2 lần nhỏ mắt có thể kéo dài đến 24 giờ.
- Dùng chung thuốc nhỏ mắt với người khác
Có thể có trường hợp, bạn không phát hiện ra mình bị viêm kết mạc, hay những người xung quanh bạn mắc căn bệnh này, nếu sử dụng chung thuốc nhỏ mắt là rất nguy hiểm cho cả hai.
Viêm kết mạc, nó cũng chia thành các loại như dị ứng, nhiễm trùng (vi khuẩn, vi rút)… nếu không chú ý mà sử dụng tùy tiện thuốc nhỏ mắt, có thể làm tình trạng mắt nặng thêm. Không chỉ vậy, sử dụng chung thuốc nhỏ mắt có thể gây ra nhiễm trùng chéo, lây bệnh cho nhau.
- Thuốc nhỏ mắt chưa hết hạn vẫn dùng tiếp
Rất nhiều người không thường xuyên dùng thuốc nhỏ mắt nên có khi một lọ dùng đến tận mấy tháng. Hay có người trong quá trình điều trị về mắt, cảm thấy mắt đã tốt lên và không cần sử dụng thuốc nữa nhưng vì tiếc mà không vứt đi, để lúc khác sử dụng tiếp. Đó là các sai lầm khiến đôi mắt bạn đứng trước các rủi ro không hề nhỏ.
Trên thực tế, lọ thuốc nhỏ mắt khi được mở ra, rất dễ biến chất và sản sinh vi khuẩn. Bởi vậy, cần sử dụng càng sớm càng tốt và chỉ nên dùng trong khoảng 1 tháng. Sau 1 tháng, dù không dùng hết thì cũng nên vứt bỏ.
- Tùy ý sử dụng thuốc nhỏ mắt
Nhiều người sẽ tự ý mua thuốc nhỏ mắt khi cảm thấy mắt khó chịu mà thậm chí không rõ tình trạng mắt mình như thế nào, nên dùng loại thuốc gì. Các thành phần trong thuốc nhỏ mắt là khác nhau, có những loại chủ yếu là nước muối sinh lý, có loại bổ sung thêm vitamin, các chất bổ mắt…
Ví dụ như sẽ có một vài loại thuốc chống chỉ định cho người bị tăng nhãn áp, nếu bị bệnh này mà không chú ý, sử dụng thuốc này rất dễ gây tổn thương mắt. Do đó, nếu mắt cảm thấy khó chịu, cần nên đến bệnh viện kiểm tra để bác sĩ kê thuốc nhỏ phù hợp nhất cho đôi mắt của bạn.
- Nhỏ thuốc sai cách
Thường mọi người sẽ có xu hướng nhỏ thẳng thuốc nhỏ mắt vào lòng đen, nghĩ rằng điều này sẽ đạt được hiệu quả tốt hơn, nhưng thực tế không phải vậy. Điều này làm dung dịch thuốc kích thích giác mạc, khiến mắt chớp nhiều hơn, dung dịch thuốc khi đó sẽ chảy ra ngoài, làm giảm hiệu quả.
Ngoài ra, không nên chạm tay vào miệng lọ để tránh nhiễm vi trùng, vi khuẩn. Đồng thời cũng không để miệng lọ chạm vào mắt.
- Nhỏ nhiều loại thuốc cùng lúc
Nếu bạn đang sử dụng nhiều loại thuốc nhỏ mắt một lúc, bạn nên có thời gian nghỉ giữa các lần nhỏ các loại thuốc khác nhau. Sau khi nhỏ loại thuốc được kê đơn, bạn có thể đợi 30 phút rồi sau đó mới nhỏ loại thuốc không cần kê đơn.
Các loại thuốc khác nhau có thể sẽ tương tác với nhau gây nóng rát mắt hoặc chảy nước mắt, và làm giảm hiệu quả của thuốc. Nếu loại thuốc cần kê đơn của bạn chỉ cần nhỏ 1 lần trong ngày, thì bạn sẽ có cả ngày để nhỏ các loại thuốc còn lại. Trao đổi với bác sỹ để biết được khoảng cách thời gian tốt nhất giữa các lần nhỏ thuốc.
- Lạm dụng thuốc
Nhiều người có thói quen nhỏ thuốc nhỏ mắt khi mắt nhức mỏi hoặc có dấu hiệu mắc bệnh, vì họ nghĩ rằng dùng thuốc nhỏ mắt sẽ chống lại được các triệu chứng này và tạo cảm giác dễ chịu tức thì. Thói quen này kéo dài và đôi khi người dùng vô tình mắc phải chứng “nghiện” thuốc nhỏ mắt.
Có thể bạn chưa biết rằng việc lạm dụng thuốc nhỏ mắt hoặc sử dụng thuốc nhỏ mắt không đúng cách dễ gây những tác dụng phụ không đáng có. Các chất chống viêm, kháng sinh, chất bảo quản có trong thuốc nhỏ mắt khi dùng lâu dài gây nhiều tác dụng phụ cho mắt: viêm, cườm nước, thủng mắt, thậm chí gây mù lòa.
- Sử dụng thuốc nhỏ mắt không theo chỉ định
Thuốc nhỏ mắt là loại thuốc không cần kê đơn, gồm thuốc bổ mắt và thuốc sát trùng nhẹ, được bán phổ biến ở tất cả các hiệu thuốc. Tuy nhiên, thuốc không kê đơn không có nghĩa là có thể dùng thoải mái, lạm dụng quá mức, bởi như bất cứ loại thuốc thông thường khác, thuốc nhỏ mắt cũng có thể đem lại những phản ứng phụ có hại cho mắt, thậm chí có thể dẫn đến mù nếu dùng bừa bãi.
Khi nhỏ thuốc nhỏ mắt chúng sẽ tạo cho bạn cảm giác rất dễ chịu, mắt sạch, hết khô mắt, ngứa mắt nên nhiều người tỏ ra thích dùng thuốc nhỏ mắt, dùng hàng ngày, kéo dài. Và nhiều người cho rằng sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt ít khi gây nguy hiểm như các loại thuốc khác nên không cân nhắc nhiều về tác dụng phụ khi sử dụng, chỉ khi bệnh nặng họ mới đi khám và khi đó có thể mắt đã bị biến chứng khá nặng.
Nguồn sưu tầm: Bệnh viện mắt Sài Gòn và Bệnh viện Vinmec
Dược sỹ Vương Lệ Hà – Khoa Dược – VTYT