Bất kì ai có quan hệ tình dục đều có thể bị bệnh lậu, đặc biệt là quan hệ tình dục không an toàn. Bệnh lậu có thể gây ra các biến chứng rất nghiêm trọng khi không được điều trị, nhưng có thể chữa khỏi bằng loại thuốc phù hợp.
1. Đại cương
Bệnh lậu là bệnh lây truyền chủ yếu qua đường quan hệ tình dục. Đây là một bệnh lây nhiễm rất phổ biến. Bệnh gặp ở thành thị nhiều hơn vùng nông thôn, đa số là nhóm bệnh nhân dưới 25 tuổi. Người bệnh có thể mắc bệnh lậu kết hợp với viêm niệu đạo khác do Chlamydia trachomatis hay các vi khuẩn khác như trùng roi Ureaplasma, Mycoplasma…
Lậu cầu (Neisseria gonorrhoeae)
Ngoài đường lây truyền qua quan hệ tình dục qua âm đạo, hậu môn hoặc bằng miệng với người bị mắc bệnh lậu, thai phụ mắc bệnh lậu có thể lây truyền sang em bé trong quá trình sinh đẻ.
2. Biểu hiện bệnh lậu
Một số nam giới mắc bệnh lậu có thể không có triệu chứng nào cả. Tuy nhiên, 90% nam giới có triệu chứng rõ, đặc biệt trong giai đoạn cấp tính, cụ thể:
- Đái buốt, đái rắt;
- Miệng sáo viêm đỏ, dương vật sưng tấy, đau;
- Dịch trắng, vàng hoặc xanh lá cây tiết ra từ dương vật;
- Tinh hoàn bị đau hoặc sưng (mặc dù triệu chứng này ít gặp).
Ngược lại, hầu hết nữ giới nhiễm bệnh lậu đều không có triệu chứng rõ hoặc biểu hiện bệnh thường nhẹ. Song nữ giới mắc bệnh lậu có nguy cơ phát triển các biến chứng nghiêm trọng do nhiễm trùng, ngay cả khi không có bất kỳ triệu chứng nào. Những triệu chứng ở nữ giới có thể bao gồm:
- Cảm giác đau hoặc nóng rát khi tiểu tiện (đôi khi không rõ);
- Tăng dịch tiết âm đạo, ra khí hư;
- Mủ chảy ở âm hộ, cổ tử cung, các lỗ tuyến Bartholin;
- Chảy máu âm đạo giữa các chu kỳ kinh nguyệt.
Ngoài ra biểu hiện bệnh lậu có thể gặp ở vị trí khác:
|
* Vùng hầu họng:
Họng đỏ, có mủ, có giả mạc (dễ nhầm với viêm họng cấp)
|
|
|
* Vùng hậu môn:
Do quan hệ qua hậu môn
Hậu môn viêm đỏ, mót rặn, buồn đại tiện liên tục, có mủ nhày
|
|
|
* Lậu mắt:
Gặp ở trẻ sơ sinh lây từ mẹ bị mắc lậu
Mắt sưng nề, có mủ chảy ra
|
|
3. Biến chứng
Bệnh lậu không được điều trị có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và vĩnh viễn ở cả nam và nữ.
|
Nam giới
- Tổn hại tinh thần
- Hẹp niệu đạo do xơ hóa nhiều vị trí
- Áp xe tuyến Littre làm dương vật sung nề, ảnh hưởng đến chức năng sinh dục
- Viêm, áp xe tiền liệt tuyến
- Viêm mào tinh, tinh hoàn, túi tinh, xuất tinh ra máu
- Vô sinh, hiếm muộn
|
Nữ giới
- Tổn hại tinh thần
- Viêm phần phụ, tắc vòi trứng, viêm vùng chậu hông
- Sảy thai, vỡ ối sớm, đẻ non, viêm cấp màng ối rau
- Vô sinh, hiếm muộn
|
Lậu cầu còn có thể lan vào máu hoặc khớp trong một số trường hợp hiếm gặp, có thể đe dọa đến tính mạng.
Bệnh lậu không được điều trị còn có thể làm tăng nguy cơ mắc hoặc lây truyền HIV - loại vi rút gây ra bệnh AIDS.
4. Chẩn đoán
Dựa vào triệu chứng lâm sàng kết hợp làm xét nghiệm tìm vi khuẩn lậu cầu trong nước tiểu. Ngoài ra, nếu người bệnh quan hệ tình dục qua đường miệng hoặc hậu môn, có thể thu thập mẫu bệnh phẩm ở họng hoặc trực tràng. Bên cạnh xét nghiệm tìm lậu cầu, bác sĩ thường chỉ định làm thêm xét nghiệm kết hợp tìm Chlamydia, trùng roi, giang mai, HIV… là những nguyên nhân gây bệnh lây truyền qua đường tình dục hay gặp khác.
5. Điều trị
Bệnh lậu có thể điều trị khỏi bằng phương pháp điều trị thích hợp. Người bệnh lậu cần được điều trị sớm và đủ liều, kết hợp điều trị với các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác nếu có (Chlamydia, trùng roi…). Bên cạnh đó, cần khám và điều trị cho tất cả bạn tình (cả nam và nữ) trong vòng 60 ngày trước đây.
Để tránh bị tái nhiễm bệnh lậu hoặc lây lan bệnh lậu cho (các) bạn tình, người bệnh và (các) bạn tình của mình nên tránh quan hệ tình dục cho đến khi mỗi người đều đã hoàn tất điều trị. Người đã nhiễm bệnh lậu và đã điều trị khỏi vẫn có thể bị tái nhiễm nếu có quan hệ tình dục không an toàn với người mắc bệnh lậu.
Mặc dù thuốc điều trị sẽ ngăn sự lây nhiễm, nhưng bất kỳ tổn thương vĩnh viễn nào do bệnh này gây ra sẽ không phục hồi lại được.
Điều trị bệnh lậu đang ngày càng trở nên khó khăn hơn, vì các biến thể kháng thuốc của bệnh lậu đang ngày càng gia tăng. Người bệnh nên quay trở lại cơ sở y tế tái khám để đánh giá hiệu quả điều trị.
6. Phòng bệnh
Cách tốt nhất để tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục là không quan hệ tình dục qua đường âm đạo, hậu môn hoặc miệng.
Nếu có quan hệ tình dục, có thể làm theo các hướng dẫn sau đây để giảm nguy cơ mắc bệnh lậu:
- Duy trì mối quan hệ một vợ một chồng lâu dài từ cả hai phía với người bạn tình đã được xét nghiệm và có kết quả kiểm tra âm tính với các bệnh lây truyền qua đường tình dục;
- Dùng bao cao su đúng cách mỗi khi quan hệ tình dục.
Khi có bất kì biểu hiện khác thường ở bộ phận sinh dục như tiết dịch, rát buốt đường tiểu, nên ngừng quan hệ và đến gặp bác sĩ ngay để được tư vấn, khám và điều trị kịp thời.
NHS. Trần Thị Thanh Hoa – Khoa Phụ