Hiện nay, thực trạng kháng
kháng sinh ngày càng nghiêm trọng và trở thành một vấn nạn toàn cầu. Thế giới nói
chung và người Việt nói riêng sẽ đối mặt với nhiều hiểm họa khó lường.
Một số sai lầm của các mẹ khi sử dụng kháng sinh:
- Dùng thuốc không đủ liều: các mẹ có chung tâm lý là
“thuốc rất độc hại”, không độc gan thì độc thận, độc dạ dày,… nên chỉ cần uống
mấy liều, thấy con giảm triệu chứng thì ngưng thuốc hoặc giảm liều để con tự
khỏi.
- Dùng thuốc theo mách bảo: “Bệnh của con chị giống hệt
bệnh con tôi, chị có thể lấy thuốc của con tôi về cho bé dùng, đỡ mất công đi
khám, vừa tốn tiền, vừa mất thời gian”
- Dùng lại thuốc của lần trước: trẻ có biểu hiện bệnh
giống lần trước, mẹ thường cho trẻ dùng lại thuốc hoặc đơn thuốc của lần trước
đó
- Tự ý đổi thuốc: khi mẹ dùng kháng sinh cho con nếu 2-3 ngày vẫn
chưa thấy tác dụng rõ rệt thì tự ý đổi thuốc hoặc yêu cầu bác sĩ đổi sang loại
thuốc mạnh hơn
- Lạm dụng kháng sinh: một vấn đề hay gặp ở các bà
mẹ đó là “thích” dùng kháng sinh cho trẻ
Hệ quả của việc kháng kháng sinh
- Gia tăng bệnh tật, tử vong ở người;
- Gia tăng chi phí, thời gian điều trị;
- Tăng tác dụng phụ từ việc sử dụng nhiều loại kháng sinh mạnh;
- Gia tăng nhu cầu chăm sóc đặc biệt, sử dụng các thiết bị xâm lấn, phẫu
thuật;
- Suy giảm sức đề kháng của bệnh nhân, dễ mắc các bệnh cộng đồng;
- Cần cách ly đặc biệt.
Xét nghiệm Procalcitonin giúp sử dụng kháng sinh hợp lý
Hiện nay tại Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Lào
Cai có triển khai xét nghiệm Procalcitonin là một marker đặc hiệu cho nhiễm
khuẩn và nhiễm khuẩn huyết. Procalcitonin tăng
nhanh sau nhiễm khuẩn 2 giờ và đạt tối đa sau 24 giờ, sau đó giảm dần
nếu tình trạng nhiễm khuần được cải thiện. Đây
là một xét nghiệm có độ đặc hiệu cao giúp bác sỹ đưa ra chẩn đoán sớm,
hợp lý trong sử dụng kháng sinh.
*Giá trị xét nghiệm:
Procalcitonin
sử dụng trong chẩn đoán, theo dõi và dự đoán nhiễm khuẩn:
Procalcitonin
< 0.05 ng/mL: Bình thường
Procalcitonin 0.05 - <0.5 ng/mL: Nguy cơ thấp nhiễm khuẩn nặng và/ hoặc
shock nhiễm khuẩn
Procalcitonin
>= 0.5 - <2 ng/mL: Nguy cơ trung bình nhiễm khuẩn nặng
Procalcitonin
>= 2.0 ng/mL: Nguy cơ cao nhiễm khuẩn nặng và/ hoặc shock nhiễm khuẩn
Chúng
tôi có lời khuyên dành cho các bạn, kháng sinh chỉ được sử dụng khi bị các bệnh
nhiễm khuẩn và được bác sĩ chỉ định dựa vào lâm sàng cận lâm sàng để xác định
có nhiễm khuẩn hay không và lựa chọn kháng sinh phù hợp. Vậy nên,
tuyệt đối không tự ý sử dụng kháng sinh dưới mọi hình thức.
BSCKI Nguyễn
Thị Thùy Chuyên – Phó Trưởng khoa Xét nghiệm