Kháng sinh là thuốc diệt trừ vi khuẩn, Không phải cứ bị bệnh là cần dùng tới thuốc kháng sinh, cũng không phải cứ uống thuốc kháng sinh là sẽ loại bỏ bệnh. Tuy nhiên, với phụ nữ có thai khi nhiễm khuẩn sẽ phải dùng thuốc kháng sinh, nhưng việc uống thuốc kháng sinh khi mang thai có ảnh hưởng tới thai nhi hay không? Thực tế cho thấy thai nhi rất mẫn cảm và bị tổn hại bởi những loại thuốc kháng sinh. Nên uống thuốc kháng sinh trong tháng đầu mang thai như thế nào cho an toàn. Sau đây là một số giải đáp những thắc mắc của rất nhiều chị em.

Như chúng ta đã biết, 3 tháng đầu tiên của thai kỳ là quãng thời gian phát triển phôi thai và tạo hình thái thai nhi, do đó nếu không may dùng thuốc kháng sinh quá mức, không đúng sẽ khiến cho thai nhi bị dị tật, quái thai. Nhưng cũng đừng nghĩ rằng chỉ 3 tháng đầu không được dùng thuốc kháng sinh còn những tháng còn lại vẫn dùng bình thường. Sự thật thì từ tháng thứ 4 của thai kỳ là giai đoạn hình thành nhau thai. Nếu chẳng may dùng thuốc kháng sinh giai đoạn này sẽ khiến các cơ quan bên trong trẻ bị ngộ độc, các mô bị độc tính của thuốc ảnh hưởng. Tuy nhiên bên cạnh những loại thuốc kháng sinh gây dị tật thai nhi thì cũng có những loại thuốc không gây hại cho bé.

Rất nhiều phụ nữ phân vẫn không biết khi mang thai có uống thuốc kháng sinh được không, dưới đây là những nhóm thuốc kháng sinh có thể và không nên dùng khi mang thai chị em nên biết:

Nhóm kháng sinh có thể dùng khi mang thai:

Đây là nhóm thuốc kháng sinh mà chỉ khi bác sĩ chỉ định được phép sử dụng thì phụ nữ mang thai mới được dùng. Bao gồm: Penicillin, Ampicillin, Amoxicillin/acid clavuclanic, Cephalexin, Cefaclor, Cefpodoxime, Erythromycin, Clarithromycin, Spiramycin, Azithromycin, Roxithromycin.

Amoxicillin là thuốc có thể sử dụng đối với phụ nữ có thai khi thật sự cần thiết

Nhóm kháng sinh không thể dùng (chống chỉ định với phụ nữ có thai):

Bên cạnh một số loại thuốc kháng sinh mà phụ nữ mang thai có thể dùng thì còn rất nhiều những loại thuốc kháng sinh khác mà chị em không được sử dụng khi mang thai bao gồm:

-         Kháng sinh nhóm Phenicol: Cloramphenicol, Thiamphenicol.

-         Kháng sinh nhóm Cyclin: Tetracyclin, Doxycycline, Minocyclin.

-         Kháng sinh nhóm Aminoglycosid: Streptomycin, Gentamycin, Kanamycin.

-         Kháng sinh nhóm Quinolon: Ciprofloxacin, Ofloxacin.

Nhóm kháng sinh cần thận trọng: Bác sỹ sẽ cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ để kê đơn:

Ngoài ra, chị em phụ nữ khi mang thai nên thật thận trọng khi sử dụng những loại thuốc kháng sinh dưới đây:

-         Không dùng thuốc kháng sinh Rifamycin trong 3 tháng đầu thai kỳ.

-         Không dùng thuốc kháng sinh Nitrofuran, Acid Nalidixic ở những tháng cuối thai kỳ.

-         Không dùng thuốc kháng sinh Metronidazole, Trimethoprim, Sulfamid ở những tháng đầu và những tháng cuối thai kỳ.

Xử trí khi lỡ dùng thuốc kháng sinh khi mang thai như thế nào?

Nếu không may sử dụng thuốc kháng sinh trong khi mang thai thì chị em nên có cách xử lý thật hợp lý để tránh những ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và sức khỏe thai nhi.

Bước 1: Lưu giữ lại tên thuốc kháng sinh đã dùng. Tốt nhất mẹ bầu nên giữ lại vỏ thuốc, viên thuốc đã sử dụng để bác sĩ dễ dàng nhận diện thuốc kháng sinh bạn đã sử dụng. Nếu không, nên có thói quen chụp ảnh nhãn mác thuốc đã sử dụng, xác định liều lượng đã dùng, số lần dùng.

Bước 2: Đến cơ sở y tế chuyên khoa sản hoặc trung tâm y tế gần nhất để nhận được sự tư vấn từ bác sĩ.

Sau khi thu thập đầy đủ thông tin, liên hệ ngay với bác sĩ Sản khoa để nhận được sự tư vấn tốt nhất từ bác sĩ.

Những lưu ý uống thuốc kháng sinh khi mang thai:

Thuốc kháng sinh chỉ có tác dụng tốt với những tình trạng mẹ bầu bị nhiễm khuẩn. Tuy nhiên chị em cũng chỉ nên dùng thuốc kháng sinh khi bác sĩ chỉ định với những lưu ý sau:

-         Phụ nữ mang thai chỉ sử dụng kháng sinh khi thật sự cần thiết.

-         Thuốc kháng sinh dễ gây ra những tác dụng phụ khiến cho phụ nữ mang thai gặp những biến chứng sản khoa, dị tật thai nhi.

-         Nếu dùng thuốc kháng sinh không được cho phép hay chỉ định sẽ khiến cho các vi khuẩn có lợi bên trong cơ thể bị tiêu diệt.

-         Lạm dụng thuốc kháng sinh còn khiến cho chị em dễ bị các bệnh lý nhiễm khuẩn, sức đề kháng của chị em bị ảnh hưởng mạnh.

-         Mặc dù một số loại thuốc kháng sinh an toàn trong quá trình sử dụng khi mang thai nhưng chị em cũng nên khám bác sĩ định kỳ, trước khi dùng thuốc cần hỏi ý kiến bác sĩ kỹ càng.

-         Nếu bị bệnh và cần dùng thuốc kháng sinh thì cần sử dụng đủ liều, đúng thời gian và liều lượng để tránh tình trạng kháng thuốc không như mong đợi.

-         Phát hiện tác dụng phụ của thuốc lập tức ngưng sử dụng và tới cơ sở y tế khám chữa bệnh ngay.

Mong rằng với những thông tin khi uống thuốc kháng sinh khi mang thai trên, chị em đã biết nên chăm sóc sức khỏe như thế nào, dùng thuốc ra sao cho phù hợp. Hãy tới bác sĩ để nhận được tư vấn khám chữa bệnh khi mang thai thật hợp lý nhất. Tại Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Lào Cai, hàng ngày có rất nhiều mẹ bầu đến thăm khám, là địa chỉ tin cậy của nhiều gia đình trong địa bàn tỉnh. Dù các loại thuốc kháng sinh có chỉ định được dùng cho phụ nữ mang thai nhưng các mẹ bầu không nên tự ý sử dụng, mà cần đi khám để các bác sĩ chỉ định loại phù hợp và cần tuân thủ theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ.

Chúc các mẹ bầu có một thai kỳ an toàn và khỏe mạnh!

DS. Vương Lệ Hà -  Khoa Dược - VTYT