Theo Tổ chức Y tế
thế giới “Đề kháng kháng sinh đang là mối
đe dọa nghiêm trọng và ngày càng gia tăng đối với sức khỏe cộng đồng trên toàn
thế giới, đòi hỏi sự vào cuộc của chính phủ và toàn xã hội”. Thực trạng sử dụng
thuốc kháng sinh bất hợp lý đang là vấn đề rất nghiêm trọng, nếu không có biện
pháp tổng lực sẽ đưa đến nguy cơ “trái đất trở lại thời kỳ chưa có kháng sinh”.
Kháng sinh là thuốc vô cùng quan trọng được
sử dụng để điều trị các bệnh lây nhiễm. Nhưng việc lạm dụng và sử dụng kháng
sinh không hợp lý đang làm gia tăng vấn đề kháng thuốc kháng sinh. Đó là vấn đề
của tất cả mọi người, tất cả chúng ta đều cần sử dụng kháng sinh một cách thận
trọng.
Ở nước
ta hiện nay, phần lớn số thuốc kháng sinh được bán mà không
cần kê đơn, dẫn tới tình trạng kháng thuốc kháng sinh, nguy cơ không còn thuốc
chữa bệnh.
Kháng sinh chỉ có
hiệu quả với vi khuẩn, không dùng để điều
trị các bệnh do virus gây ra như cảm, cúm... Chỉ dùng kháng sinh khi chúng thực
sự cần thiết, kháng sinh sẽ không có hiệu quả khi chúng ta sử dụng kháng sinh
trong tương lai khi điều trị các bệnh do vi khuẩn gây ra. Mỗi loại kháng sinh
thích hợp cho loại vi khuẩn khác nhau, không sử dụng một loại kháng sinh chung
cho tất cả các loại vi khuẩn. Để bảo đảm sử dụng thuốc hợp lý,
cần nắm vững những kiến thức liên quan đến kháng sinh, vi khuẩn gây bệnh và người
bệnh.
Làm thế nào để sử dụng kháng sinh an toàn và phòng chống kháng thuốc?
1. Chỉ sử dụng
kháng sinh khi có nhiễm khuẩn. Chỉ có bác
sỹ điều trị dựa vào kinh nghiệm chữa bệnh, dựa vào xét nghiệm, làm kháng sinh đồ
mới xác định được có nhiễm khuẩn hay không.
2. Phải chọn
đúng loại kháng sinh. Nếu chọn dùng kháng sinh không đúng loại bệnh thuốc sẽ
không có hiệu quả.
3. Phải có sự
hiểu biết về thể trạng người bệnh. Riêng đối với trẻ nhỏ do các cơ quan liên
quan đến việc hô hấp, chuyển hóa và đào thải thuốc chưa phát triển hoàn chỉnh
nên khả năng gây tai biến ở trẻ nhỏ so với người lớn càng tăng lên gấp bội, phải
rất thận trọng khi cho trẻ sử dụng kháng sinh.
4. Phải dùng
kháng sinh đúng liều, đúng cách.
5. Phải dùng
kháng sinh đủ thời gian. Tùy theo loại bệnh và tình trạng bệnh thời gian dùng
kháng sinh có khi dài khi ngắn nhưng thông thường là không dưới 5 ngày.
6. Chỉ phối hợp
nhiều loại kháng sinh khi thật cần thiết.
7. Phòng ngừa
bằng thuốc kháng sinh phải thật hợp lý. Chỉ có những trường hợp đặc biệt thầy
thuốc mới cho dùng thuốc kháng sinh gọi là phòng ngừa.
8. Chỉ nên sử
dụng thuốc kháng sinh theo sự chỉ định của bác sỹ và sự hướng dẫn của dược sỹ
Vì vậy, lời khuyên dành
cho bạn là: khi bị ốm nhất thiết phải khám và chữa bệnh tại các cơ sở y tế, sử dụng thuốc kháng sinh theo đơn và tuân
thủ lời khuyên của bác sỹ. Tuyệt đối không tự ý uống thuốc kháng sinh hoặc điều trị theo sự mách bảo của những
người không có chuyên môn để giảm những hậu quả không mong muốn khi dùng thuốc kháng sinh, ngăn ngừa
vi khuẩn kháng lại với thuốc kháng sinh và giảm bớt chi phí khám, chữa bệnh.
Ngoài ra cũng nên tăng cường miễn dịch thường xuyên bằng các biện pháp gián tiếp
và trực tiếp. Các biện pháp gián tiếp gồm: bổ sung dinh dưỡng cân bằng và đầy đủ,
vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày. Các biện pháp trực tiếp là tiêm văcxin phòng
bệnh đầy đủ và đúng lịch.
Vì sức khỏe của
bạn, hãy dùng thuốc kháng sinh an toàn!
Dược sỹ Vương Lệ Hà – Khoa Dược - VTYT