Một số lưu ý khi chụp X-quang xương bàn tay Để đánh giá tuổi xương với những bệnh nhân dậy thì sớm
Quá trình dậy thì diễn ra sớm là sự trưởng thành về giới tính trước 8 tuổi ở bé gái hoặc 9 tuổi ở bé trai.
Chẩn đoán dậy thì sớm dựa vào phim X-quang của cổ và bàn tay trái được thực hiện để kiểm tra sự trưởng thành xương so với tuổi của bệnh nhân.
- Trong giai đoạn phát triển, có sự tương ứng giữa thời điểm xuất hiện và mức độ cốt hóa của các điểm cốt hóa đầu xương với tuổi thực của trẻ.
- Theo qui ước, chụp XQ xương cổ và bàn tay trái ở tư thế thẳng, đánh giá sự có mặt và hình dạng của các điểm cốt hóa được coi như thang chuẩn, dùng để ước lượng một cách tương đối tuổi thực của trẻ.
Tại sao lại chụp X-quang cổ bàn tay trái
- Bán cầu trái ở não có xu hướng chiếm ưu thế hơn so với bên phải khiến con người đa phần thuận bên phải. Do nửa người bên phải thường hoạt động nhiều, dẫn đến xương bên phải cũng phát triển sớm hơn và sẽ cho kết quả không chính xác khi kiểm tra tuổi xương. Trong các phương pháp chụp hình X quang tuổi xương nói chung, xương bàn tay trái luôn được ưu tiên.
- Tuy nhiên nếu tay trái đã có biến dạng bẩm sinh, hoặc đã từng bị gãy thì vẫn có thể kiểm tra tuổi xương tay bên phải mà không ảnh hưởng quá nhiều đến độ chính xác của kết quả.
- Vì lý do trên, các bác sĩ chỉ định chụp phim XQ cổ bàn tay trái ở tư thế thẳng để đánh giá tuổi xương.
- Khi có kết quả chụp XQ, sẽ dựa trên bảng tuổi xương chuẩn để đánh giá sự phát triển xương của trẻ có phù hợp với lứa tuổi hay không.
- Bảng tuổi xương chuẩn hiện nay đang được sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới, dựa theo cuốn “Radiographic Atlas of Skeletal Development of Hand and Wrist” của hai tác giả Greulich và Pyle, xuất bản từ năm 1959.
Bảng tuổi xương là cuốn Atlas có in sẵn các điểm cốt hóa tương ứng với từng độ tuổi để bác sĩ cận lâm sàng và bác sĩ lâm sàng so sánh.
Hình ảnh X-quang xương cổ tay của trẻ nam 9 tuổi phát triển bình thường
Hình ảnh Xquang trẻ nam 9 tuổi dậy thì sớm chụp tại bệnh viện Sản Nhi Lào Cai
BS Đỗ Quốc Lập – Khoa Chẩn đoán hình ảnh