Nhiễm nấm âm đạo hay nhiễm trùng nấm men (thường do nấm Candida gây nên) là một bệnh nhiễm trùng do nấm có thể ảnh hưởng đến bất kỳ phụ nữ nào, dù có mang thai hay không, nấm gây ra tình trạng ngứa, rát và tiết dịch. Mặc dù có thể gây khó chịu, nhưng nấm âm đạo có thể điều trị được và thường không nghiêm trọng.
Nguyên nhân khiến mẹ bầu bị nấm khi mang thai có thể là do nồng độ estrogen tăng lên trong thai kỳ, hệ thống miễn dịch suy yếu…Sự gia tăng nội tiết tố estrogen tạo ra tạo điều kiện cho nấm Candida xâm nhập vào âm đạo. Nấm âm đạo tuy không nguy hiểm nhưng gây khó chịu và có thể tái phát nhiều lần. Nấm âm đạo gây ngứa, kích ứng, sưng tấy âm đạo và vùng xung quanh, tăng tiết dịch âm đạo. Ngoài ra, bà bầu bị nấm khi mang thai còn có thể là do dịch tiết âm đạo tăng khiến vùng kín có độ ẩm quá cao. Từ đó tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm phát triển.
Nhiễm nấm âm đạo mức độ nhẹ sẽ không ảnh hưởng đến thai nhi đang phát triển. Tuy nhiên, nấm âm đạo nếu như không điều trị có thể trở nên nghiêm trọng hơn và gây nên các biến chứng nguy hiểm có thể sảy ra cho em bé.
Điều trị nấm âm đạo
Nấm âm đạo thường có thể được điều trị bằng các sản phẩm không kê đơn, nhưng không phải tất cả đều được khuyến cáo trong thời kỳ mang thai.
Khi thai phụ bị nấm âm đạo, bác sĩ có thể kê đơn các loại kem bôi hoặc thuốc đặt âm đạo. Đây là những lựa chọn điều trị được khuyến nghị trong thời kỳ mang thai hoặc khi đang cho con bú.
• Kem bôi: Có thể sử dụng các loại kem bôi bên ngoài để giúp làm dịu khu vực này và giảm thiểu ngứa.
• Thuốc đặt âm đạo: Các thuốc kháng nấm nhóm Imidazol cho tác dụng tại chỗ được khuyến cáo lựa chọn cho thai phụ như Clotrimazol, Miconazol…
Thuốc đạn là sản phẩm dạng viên (hình viên đạn) được đưa vào âm đạo, thường là trước khi đi ngủ. Dưới đây là một số loại thuốc trị nấm phụ nữ có thai có thể sử dụng: Viên đạn Polygynax, viên đặt Chimitol, Viên đặt Neo-Tergynan, Viên đặt Canesten….
Hình ảnh một số loại thuốc đặt có thể sử dụng với phụ nữ có thai khi bị nấm âm đạo
Lưu ý trước khi đặt thuốc
- Rửa tay sạch bằng xà phòng. Khi đặt thuốc, cần ở tư thế nằm hoặc ngồi xổm để thuốc đi dễ dàng hơn. Sau khi đặt nên nằm nghỉ khoảng 15 phút trước khi hoạt động để thuốc tan ra và ngấm vào thành âm đạo. Nên đặt thuốc vào buổi tối khi đi ngủ để tránh việc thuốc rơi ra ngoài, mất tác dụng.
- Thuốc uống: Các bác sĩ thường khuyến cáo không nên dùng thuốc đường uống trong thời kỳ mang thai, đặc biệt là trong ba tháng đầu. Nếu cần dùng thuốc điều trị nhiễm trùng đường uống, bác sĩ sẽ cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ. Những loại thuốc uống an toàn trong thời kỳ mang thai bao gồm: Miconazole, clotrimazole và terconazole... đã được chứng minh là loại bỏ nhiễm trùng một cách an toàn và hiệu quả. Thuốc thường được áp dụng cho liệu trình trong 3 đến 7 ngày.
- Lưu ý: Thuốc uống fluconazole không được khuyến cáo cho hầu hết bệnh nhân trong thời kỳ mang thai vì ở liều cao trong thời gian dài làm tăng nguy cơ sẩy thai, dị tật bẩm sinh hoặc thai chết lưu.
Phòng ngừa tái nhiễm nấm âm đạo
Thuốc chỉ có thể giải quyết tình trạng nấm âm đạo tạm thời. Bệnh có thể tái phát trở lại và có thể phải điều trị nhiều lần. Nên phụ nữ mang thai có thể thực hiện các biện pháp phòng ngữa, giảm nguy cơ nhiễm nấm như sau:
- Lau từ trước ra sau sau khi đi vệ sinh.
- Tránh sử dụng băng vệ sinh, miếng lót và quần lót có mùi thơm.
- Thường xuyên thay băng vệ sinh, miếng lót và quần lót.
- Tránh tắm nước quá nóng và bồn tắm nước nóng.
- Mặc đồ lót có lớp lót bằng vải cotton để thúc đẩy luồng khí lưu thông.
- Không thụt rửa âm đạo
- Mặc quần áo rộng rãi.
- Kiểm soát lượng đường trong máu nếu bị tiểu đường hoặc tiểu đường thai kỳ.
Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Lào Cai với đội ngũ bác sỹ chuyên khoa sản phụ hàng đầu của tỉnh cùng trang thiết bị hiện đại, hàng ngày đang tiếp nhận khám và điều trị phụ khoa thành công cho nhiều phụ nữ.
Các mẹ bầu khi có các biểu hiện phụ khoa bất thường cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời, không nên tự ý mua thuốc. Chúc các mẹ bầu có một thai kỳ an toàn và khỏe mạnh!
DS. Vương Lệ Hà - Khoa Dược - VTYT