Giấc ngủ có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển tinh thần và thể chất của trẻ. Phần lớn trẻ sơ sinh ngủ nhiều hơn thức, trung bình 16-20h/ ngày. Khi ngủ đủ giấc trẻ sẽ có tinh thần sảng khoái, cơ thể khỏe mạnh, trí tuệ phát triển.
Có rất nhiều tư thế cho trẻ ngủ, tuy nhiên cho con nằm ngửa, nằm sấp hay nằm nghiêng vẫn luôn là câu hỏi được các bậc cha mẹ quan tâm, đặc biệt là những người lần đầu làm mẹ.
1.Tư thế nằm ngửa:
Đây là tư thế tự nhiên nhất của trẻ.
Ưu điểm :
- Giúp trẻ toàn thân thư giãn, thả lỏng, tạo cảm giác thoải mái.
- Tạo cảm giác an toàn, khi nằm ngửa mũi miệng của trẻ không gặp các chướng ngại vật cản trở đến quá trình hô hấp.
- Không gây áp lực cho các cơ quan nội tạng như tim, phổi, dạ dày, đường ruột và bàng quang.
- Thuận tiện chăm sóc.
Nhược điểm
- Nằm ngửa nhiều sẽ khiến đầu trẻ dễ bị bẹp do hộp sọ của bé giai đoạn này chưa hoàn thiện.
- Ở tư thế này, độ an toàn cho sức khoẻ của trẻ cao, nhưng khi nằm ngửa không có vật gì chặn nên trẻ sẽ cảm thấy không có chỗ dựa. Nếu trẻ vừa ăn xong hoặc vừa nằm ngửa vừa ăn trẻ dễ bị nôn trớ, sặc.
- Khi trẻ bị ngạt mũi không nên để trẻ nằm ngửa vì sẽ làm cho em bé thở khó khăn, thở ngáy.
2.Tư thế nằm nghiêng
Đây là tư thế đem đến nhiều lợi ích mà các chuyên gia khuyên rằng các bậc cha mẹ nên luyện tập cho trẻ quen với tư thế này. Cho trẻ nằm nghiêng toàn thân về một bên, cuốn ổ đến ngực trẻ hai tay, chân ôm sát ổ cuốn.
Ưu điểm
- Tư thế này tốt cho tiêu hóa, làm giảm khả năng bị nôn trớ, sặc khi ngủ.Ngủ nghiêng cũng đồng thời tránh áp lực lên tim.
- Tránh nghẹt thở: Ngay cả khi trẻ bất ngờ nôn trớ, tư thế nằm nghiêng này giúp đẩy những thứ trong khoang miệng của trẻ ra ngoài nhanh chóng mà không bị đẩy ngược vào trong, giúp trẻ không ngủ ngáy, thở khò khè khi ngủ. Nếu các tư thế khác, trẻ có hiện tượng ngáy ngủ, các bà mẹ nên chuyển trẻ sang tư thế này.
Nhược điểm
- Dễ làm bẹp tai trẻ. Nằm nghiêng lâu cũng sẽ làm cho đầu trẻ dẹt về một bên tốt nhất cứ 3-4 tiếng ta chuyển tư thế 1 lần.
3. Tư thế nằm sấp
Nhiều trẻ sơ sinh thích tư thế nằm sấp khi ngủ vì tạo được cảm giác ấm áp, an toàn.
Ưu điểm:
- Trẻ có cảm giác an toàn. Khi còn là bào thai nằm trong tử cung trẻ cũng có tư thế gần như vậy, đây là tư thế ngủ tự nhiên với bản năng tự bảo vệ của trẻ. Ở tư thế nằm sấp dịch hoà tan của dạ dày không thích hợp nằm ở thực quản nguyên nhân dẫn đến sự nôn trớ sẽ được từ từ di chuyển xuống phần ruột non giúp hạn chế sự nôn trớ của trẻ.
- Nằm sấp giúp trẻ nhanh phát triển hơn do thường xuyên phải luyện tập các động tác như lật người xoay người, ngẩng đầu bên cạnh đó chân tay của trẻ cũng nhanh cứng cáp hơn.
Nhược điểm:
- Dễ dẫn đến nghẹt thở: mặt trẻ có thể úp sấp xuống giường khi cổ mỏi không ngóc đầu lên được.
- Dễ tích nhiệt và khó tản nhiệt điều này khiến nhiệt độ của cơ thể tăng cao hơn, mồ hôi ra nhiều, trẻ dễ bị nổi mẩn, viêm da. Bà mẹ cần chú ý và lau người cho trẻ.
- Ở tư thế này khó quan sát trẻ hơn.
- Khuyến cáo: Chỉ cho trẻ nằm tư thế này khi theo dõi sát được trẻ.
Tóm lại: Trẻ sơ sinh chưa tự thay đổi tư thế được, người lớn cần giúp bé thay đổi tư thế tạo cảm giác thoải mái, an toàn cho con. Tuy nhiên tư thế không đúng hoặc nằm lâu ở một tư thế sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như về thẩm mỹ của trẻ.
Vì thế, cha mẹ nên xen kẽ các tư thế đặt cho bé. Mục đích là tránh biến dạng ở đầu, giúp trẻ phát triển đồng đều cả hai bên cơ thể, ngăn hình thành và ứ đọng dịch tiết (đặc biệt với trẻ ốm).
BSCKI Lương Thị Lệ Quyên- Phụ trách khoa HSSS