Sàng lọc liên cầu khuẩn nhóm B là xét nghiệm sàng lọc thường quy 3 tháng cuối thai kỳ được thực hiện tại Bệnh viện Sản nhi tỉnh Lào Cai.

Liên cầu khuẩn Group B streptococcus (GBS) là một loại vi khuẩn có thể tìm thấy trong âm đạo và trực tràng của thai phụ. Nếu không điều trị, nó có thể được truyền cho em bé trong khi sinh con và gây nhiễm trùng cho trẻ sơ sinh.

Ảnh: Internet

1. Đối tượng cần thực hiện xét nghiệm Streptococcus B

Xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B được thực hiện cho tất cả phụ nữ đang mang thai. Có thể người mang GBS sẽ không có bất kỳ triệu chứng gì, có nghĩa là bạn sẽ không biết mình là người mang mầm bệnh. Do đó trong quá trình chuyển dạ sinh, em bé có nguy cơ nhiễm GBS gây nhiễm trùng nghiêm trọng.

2. Khi nào cần xét nghiệm GBS cho bà bầu?

Xét nghiệm GBS thường được thực hiện giữa tuần 35 và tuần thứ 37 của thai kỳ (thử nghiệm trước 35 tuần không chính xác trong việc dự đoán có mang GBS vào thời điểm chuyển dạ hay không).

Và ngay cả khi bạn không được xét nghiệm nhưng nếu có một số yếu tố nguy cơ trước sinh có liên quan đến nhóm B strep (sinh non, vỡ sớm màng ối sớm 18 giờ trước khi sinh, hoặc sốt trong khi chuyển dạ), bác sĩ sẽ cho bạn kháng sinh để chắc chắn rằng bạn không lây nhiễm cho em bé.

 Mặc dù GBS có thể không gây triệu chứng ở phụ nữ mang thai, nhưng nó có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đối với trẻ sơ sinh. Đó cũng là lí do các bác sĩ Sản khoa cho xét nghiệm tìm Liên cầu nhóm B như là một xét nghiệm thường quy nhằm chăm sóc sức khỏe trước khi sinh. 

3. Xét nghiệm strep B được thực hiện như thế nào?

Trong khi khám phần phụ, bác sĩ của bạn sẽ lấy mẫu xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B trong khi mang thai bằng cách lấy một tăm bông dịch âm đạo và trực tràng của bạn.

 Các mẫu xét nghiệm sẽ được nuôi cấy và có kết quả sau khoảng 3 ngày.

Quy trình lấy mẫu xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B

4. Kết quả kiểm tra dương tính đối với Liên cầu nhóm B thì làm thế nào?

- Trong trường hợp chưa chuyển dạ, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc để bảo vệ con bạn không nhiễm Liên cầu nhóm B trước khi chuyển dạ.

- Trường hợp sản phụ đang chuyển dạ mà không làm xét nghiệm sàng lọc trước đó, có thể có những triệu chứng cho thấy bạn có nguy cơ sinh con nhiễm Liên cầu nhóm B cao hơn.

Những triệu chứng này bao gồm:

+ Ối vỡ non trước 37 tuần

+ Ối vỡ sớm trước 18 giờ hoặc lâu hơn trước khi sinh

+ Sốt trong khi chuyển dạ

+ Nhiễm trùng đường tiểu do Liên cầu nhóm B trong thời kỳ mang thai

+ Tiền sử sinh trước đây bé bị nhiễm Liên cầu nhóm B

Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ sử dụng kháng sinh để bảo vệ con bạn không nhiễm Liên cầu nhóm B khi sinh.

5. Liên cầu nhóm B ảnh hưởng thế nào đến trẻ sơ sinh?

Liên cầu nhóm B gây ảnh hưởng nguy hiểm đến sức khỏe của trẻ

Trẻ sơ sinh có thể bị nhiễm Liên cầu nhóm B sớm hoặc muộn. Có 2 giai đoạn khởi phát của nhiễm liên cầu nhóm B ở trẻ sơ sinh: khởi phát sớm và khởi phát muộn.

* Các dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm Liên cầu nhóm B khởi phát sớm bao gồm: 

- Dấu hiệu và triệu chứng xảy ra trong thời điểm sinh.

- Nhiễm khuẩn máu, viêm phổi, và viêm màng não… là những biến chứng phổ biến nhất.

- Có các vấn đề về hô hấp.

- Các vấn đề về đường tiêu hóa và thận.

Thuốc kháng sinh tiêm tĩnh mạch được sử dụng để điều trị với các bà mẹ và trẻ sơ sinh có nhiễm Liên cầu nhóm B ở giai đoạn khởi phát sớm.

* Các dấu hiệu và triệu chứng của Liên cầu nhóm B khởi phát muộn bao gồm:

- Các dấu hiệu và triệu chứng xảy ra trong vòng một tuần hoặc vài tháng khi sinh.

- Viêm màng não, là triệu chứng phổ biến nhất.

Trong đa số trường hợp, giai đoạn khởi phát sớm xảy ra nhiều hơn trong vòng 24 – 48 giờ sau sinh. Và dù trong giai đoạn nào việc trẻ sơ sinh nhiễm liên cầu nhóm B cũng vô cùng nguy hiểm.

6.  Liên cầu nhóm B nghiêm trọng như thế nào cho người mẹ?

Liên cầu nhóm B có thể gây ra viêm bàng quang và tử cung cho người mẹ. Trong những trường hợp nghiêm trọng, Liên cầu nhóm B có thể gây viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi, hoặc thai chết lưu. 

7. Liên cầu nhóm B có bị lây nhiễm không?

Nhiễm Liên cầu nhóm B không phải là bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD). Vi khuẩn gây Liên cầu nhóm B thường sống trong ruột, âm đạo, trực tràng, và khoảng 25% phụ nữ khỏe mạnh mang vi khuẩn Liên cầu nhóm B. Hầu hết, GBS không có triệu chứng biểu hiện ra bên ngoài hoặc không ảnh hưởng đến sức khỏe người mẹ.

Vì chúng sống tự nhiên trong đường tiêu hóa nên vi khuẩn có thể trở lại sau khi dùng kháng sinh. Ở một số phụ nữ có thể xét nghiệm dương tính ở những thời điểm nhất định và âm tính ở thời điểm khác.

Đây là lý do tại sao tất cả phụ nữ mang thai đều nên thử nghiệm với Liên cầu nhóm B trong khoảng từ 35 đến 37 tuần của mỗi lần mang thai.

8.  Nếu tôi đẻ mổ lấy thai, tôi có cần phải điều trị Liên cầu nhóm B không?

Nếu bạn có xét nghiệm Liên cầu nhóm B dương tính, cơn chuyển dạ đã bắt đầu thì hầu hết các bác sĩ sẽ yêu cầu bạn phải điều trị GBS ngay cả khi bạn đang mổ lấy thai.

Vì những lý do cấp thiết trên, mỗi sản phụ hãy đến với Bệnh viện Sản Nhi Lào Cai để được khám, làm xét nghiệm sàng lọc theo đúng tuổi thai và đảm bảo an toàn cho bé yêu của mình.

Bác sĩ Nguyễn Thị Bích Ngần – Khoa Khám bệnh