Trong thời điểm hiện nay, tình hình dịch COVID-19 đã lan rộng ra tất cả các tỉnh trong cả nước, trong đó có Lào Cai. Đặc biệt sau thời gian nghỉ Tết Nguyên đán, số lượng ca bệnh ngày một tăng, trung bình mỗi ngày đều ghi nhận từ 300-400 ca bệnh và được dự đoán sẽ ngày càng phức tạp. Vì vậy, đối với việc chăm sóc trẻ nhỏ mắc COVID-19, cha mẹ, người thân cần chú ý những điều sau đây.

1. Dấu hiệu nhận biết khi trẻ mắc COVID-19

Khi trẻ mắc COVID-19, dấu hiệu hay gặp là sốt, ho. Ngoài ra có thể gặp các triệu chứng như chảy mũi, đau đầu, đau họng, tiêu chảy, nôn, ăn kém… Tuy nhiên, nhiều trẻ mắc bệnh mà không hề có biểu hiện gì.

Do đó, với các bé mà nghi ngờ mắc COVID-19, gia đình cần báo với cơ sở y tế địa phương để được xét nghiệm kiểm tra hoặc cũng có thể mua que test nhanh tự làm tại nhà nhưng cần đảm bảo làm đúng cách và báo lại y tế cơ sở nếu dương tính để được hướng dẫn cách ly, theo dõi.

Nếu trẻ không có triệu chứng lâm sàng hoặc triệu chứng nhẹ: Không có triệu chứng của viêm phổi (nhịp thở bình thường, không có biểu hiện của thiếu oxy, đo SpO2 ≥ 96% khi thở khí trời), trẻ tỉnh táo, sinh hoạt bình thường, bú mẹ/ăn/uống bình thường đồng thời không mắc các bệnh lý nền, bệnh lý bẩm sinh thì có thể theo dõi tại nhà.

2. Những vấn đề cần chú ý khi chăm sóc, điều trị tại nhà cho trẻ mắc COVID-19

* Những việc nên làm:

- Nằm phòng riêng.

- Cần cho trẻ ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng (thịt, cá, trứng, sữa, rau củ quả, …), vệ sinh, tắm rửa sạch sẽ, không được kiêng nước.

- Theo dõi sát sao nhiệt độ, nếu có điều kiện có thể đo chỉ số SPO2 ít nhất 2 lần/ngày.

- Cho trẻ uống thuốc hạ sốt nếu trẻ sốt. Có thể dùng Paracetamol (Hapacol, Efferalgan, Doliprane, Tylenol…) với liều 10 -15mg/kg cân nặng/lần, mỗi lần cách nhau ít nhất 4 tiếng.

- Vệ sinh mũi nếu trẻ chảy nhiều nước mũi hoặc nước mũi đặc quánh. Nếu chảy mũi ít và trẻ không khó chịu chỉ cần lau bằng khăn mềm sạch là đủ.

- Súc họng tối thiểu 2 lần/ngày với trẻ lớn bằng dung dịch nước súc họng hoặc nước muối sinh lý 0,9%.

- Nếu trẻ ho, có thể dùng thuốc ho nhưng cần tham khảo ý kiến bác sĩ.

- Khi trẻ có một trong các biểu hiện sau thì cần phải báo với cơ sở y tế địa phương hoặc liên hệ 115 để đưa trẻ nhập viện:

+ Thở nhanh: 0 đến 2 tháng > 60 nhịp/phút; 6-12 tháng > 50 nhịp/phút; 1 tuổi đến 5 tuổi > 40 nhịp/phút; 6 tuổi đến 8 tuổi > 30 nhịp/phút; 12 tuổi trở lên >30 nhịp/phút.

+ Khó thở, cánh mũi phập phồng, rút lõm lồng ngực.

+ Li bì, lờ đờ giảm hoạt động.

+ Bỏ bú/ăn uống.

+ Tím tái môi, đầu ngón tay, chân.

+ SpO2 < 95%.

* Những việc không nên làm:

- Không tự ý sử dụng 2 loại thuốc ho cùng lúc hoặc các loại thuốc ho có thành phần chống dị ứng, giảm ho.

- Không lạm dụng các vitamin kể cả vitamin C hay multivitamin. Sức đề kháng của trẻ không thể tăng lên ngay lập tức chỉ với một vài loại vitamin.

- Không cho trẻ xông lá lẩu, tinh dầu... vì không có tác dụng điều trị bệnh đồng thời có thể làm trẻ tăng sự khó chịu và có nguy cơ khiến trẻ bị bỏng.

- Tuyệt đối không tự dùng các thuốc kháng sinh, thuốc chứa corticoid, thuốc diệt virus... Tuyệt đối không dùng các đơn thuốc trên mạng và cũng đừng chia sẻ đơn thuốc của trẻ. Điều này vô tình làm hại nhiều trẻ khác.

3. Lời khuyên của thầy thuốc

Thực tiễn chứng minh rằng đã có rất nhiều trẻ tự khỏi bệnh mà không cần phải dùng thuốc. Quan trọng nhất là chăm sóc và theo dõi, phát hiện dấu hiệu nặng để đưa trẻ đi khám kịp thời. Đừng vì lo lắng mà lạm dụng thuốc để rồi tình hình thêm phức tạp. Ngoài ra, bố mẹ, người lớn cần bình tĩnh, chăm sóc bản thân, thực hiện các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm, để có đủ sức khỏe chăm sóc trẻ.

Những việc cha mẹ cần làm để hỗ trợ, chăm sóc con bị nhiễm COVID-19:

- Tâm sự, trấn an con về dịch COVID-19.

- Giải đáp thắc mắc và chia sẻ thông tin thực tế về dịch COVID-19. Trẻ có thể hiểu sai thông tin và có thể hoảng sợ.

- Hạn chế gia đình tiếp xúc và nói chuyện về tin tức, sự kiện về COVID-19 có thể gây hoang mang, sợ hãi.

- Cố gắng duy trì những thói quen bình thường, sinh hoạt khoa học. Lập thời gian biểu cho các hoạt động học tập và nghỉ ngơi hoặc các hoạt động giải trí.

- Hướng dẫn trẻ các hành động hàng ngày để giảm sự lây lan của mầm bệnh như: rửa tay thường xuyên; sử dụng khăn giấy hoặc khuỷu tay khi ho hoặc hắt hơi, sau đó vứt khăn giấy vào thùng đựng chất thải.

- Tạo điều kiện cho trẻ tham gia các hoạt động giải trí trong phòng cách ly phù hợp như các trò chơi online hay cùng chơi với bố, mẹ…

BS. Nguyễn Hà Trang – Khoa Truyền nhiễm